اقبال السلطنه ماکویی ، مرتضی قلی ( ـ۱۳۰۳ش)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

اِقْبال‌السّلطنه‌ ماکویی‌، مرتضی‌ قلی‌ ( ـ۱۳۰۳ش)

رئیس‌ ایل‌ بیات‌ ماکو. فرزند تیمور خان‌، حکمران‌ ماکو و سرحدّدار ایران‌، بود و در دوران قاجاریه مأمور حفاظت‌ سرحدّات‌ ایران‌ در مرز عثمانی‌ و روسیه‌ شد. با صدور فرمان‌ مشروطیت‌ مخالفت‌ کرد و در مقام‌ مبارزه‌ با مشروطه‌خواهان‌ برآمد. از این‌رو، قوایی‌ در قفقاز تدارک دید و به‌ ماکو حمله‌ کرد و قدرت‌ را در دست‌ گرفت‌ و تا کودتای‌ سوم اسفند ۱۲۹۹ش همچنان‌ در ماکو قدرت‌ داشت‌ و قدرتمندترین‌ خان‌ آذربایجان‌ به‌ حساب‌ می‌آمد. پس‌ از به‌ قدرت‌ رسیدن‌ رضا خان‌، سرلشکر طهماسبی‌، فرماندۀ‌ لشکر آذربایجان‌، طرح‌ دوستی‌ با او ریخت‌ و سپس‌ او را اغفال‌ و دستگیر کرد و به‌ تبریز آورد. رضا خان‌ پس‌ از تصرف‌ همۀ‌ ثروت‌ و املاک‌ او در ماکو، دستور زندانی‌ شدن‌ و قتل‌ او را صادر کرد.