کاشفی، حسین بن علی (بیهق ۸۴۰ـ هرات ۹۱۰ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

کاشفی، حسین بن علی (بیهق ۸۴۰ـ هرات ۹۱۰ق)

حسین بن علی کاشفی
زادروز بیهق ۸۴۰ق
درگذشت هرات ۹۱۰ق
ملیت ایرانی
نام‌های دیگر واعظ کاشفی، ملا حسین واعظ
شغل و تخصص اصلی مفسّر، صوفی و واعظ
آثار انوار سهیلی (1821)
گروه مقاله دین اسلام، عرفان

(یا: واعظ کاشفی، ملا حسین واعظ) مفسر، صوفی و واعظ ایرانی. تا جوانی در زادگاه خود به‌سر برد و به وعظ روزگار می‌گذرانید. سپس از بیهق به نیشابور و مشهد و از آن‌جا به هرات رفت. در هرات با مولانا جامی دیدار کرد و پس از معاشرت با وی به طریقۀ نقشبندیه پیوست. نزد سلطان حسین بایقرا و امیرعلی‌شیر نوایی محترم بود. همچنان در هرات به وعظ و خطابت و تصنیف می‌پرداخت تا درگذشت. در میان اهل تسنن به شیعیگری متهم بود و در میان شیعیان به تسنن. کاشفی در علم کلام، حدیث، تفسیر، نجوم و فنون ادب مسلط بود و از علوم غریبه نیز آگاهی داشت. از نخستین علمایی است که کتب علمی و اخلاقی را به زبان نسبتاً ساده و روان و برای استفادۀ عامه تألیف کرده است. از آثار اوست: انوار سهیلی (۱۸۲۱)؛ روضةالشهدا (تهران، ۱۳۲۹ش)؛ مواهب علیّه/تفسیر حسینی در تفسیر قرآن (تهران، ۱۳۱۸ـ۱۳۲۹ش)؛ اخلاق محسنی در علم اخلاق (تهران، ۱۳۵۸ش)؛ اسرار قاسمی در سحر و طلسمات (بمبئی، ۱۳۰۲ق)؛ لباب معنوی فی انتخاب مثنوی (تهران، ۱۳۱۹ش). کتاب روضة‌الشهداء وی که دربارۀ حادثه عاشوراست موجب شهرت اوست.