روستا، رضا (رشت ۱۲۸۰ـ برلین شرقی ۱۳۴۶ش)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

رضا روستا (رشت ۱۲۸۰ـ برلین شرقی ۱۳۴۶ش)

رضا روستا
زادروز رشت ۱۲۸۰ش
درگذشت برلین شرقی ۱۳۴۶ش
ملیت ایرانی
شغل و تخصص اصلی سیاستمدار
گروه مقاله تاریخ ایران
خویشاوندان سرشناس هما روستا (دختر)
رضا روستا (سمت راست تصویر)
رضا روستا (سمت راست تصویر)

از رهبران‌ حزب‌ تودۀ‌ ایران در دورۀ پهلوی‌. در ۱۱سالگی‌ از روستای زادگاهش (ویشکا) با حمایت‌ عمویش‌ به‌ رشت‌ رفت و در هنرستان کشاورزی به‌ تحصیل‌ پرداخت‌ و با حسین‌ جودت،‌ که‌ معلمش‌ بود، آشنا و دوست شد. وی از حامیان‌ نهضت‌ جنگل‌ بود و با حیدرخان‌ عَمواوغْلی‌ ارتباط‌ نزدیکی‌ داشت‌. پس‌ از شکست‌ جنگلیان‌، در ۱۳۰۱ش به‌ شوروی‌ رفت‌ و در مدرسۀ‌ زحمتکشان‌ تحصیلاتش‌ را ادامه‌ داد. در ۱۳۰۲ش به‌ ایران‌ بازگشت‌ و با حزب‌ سوسیالیست‌ سلیمان‌‌ میرزا اسکندری‌ همکاری‌ کرد. در دورۀ‌ اول‌ دستگیری‌ اعضا و فعالان‌ کمونیست‌ ایران‌ در زمان رضاشاه‌ (۱۳۰۹ـ۱۳۰۸ش‌)، دستگیر و به‌ اعدام‌ محکوم‌ شد، اما مجازاتش با یک‌ درجه‌ تخفیف‌ به‌ حبس‌ ابد تقلیل‌ یافت‌. پس‌ از پنج‌ سال‌ زندان‌، به‌ دامغان‌ تبعید و پس‌ از مدتی‌ به‌ اتهام‌ مداخله در ترور سرهنگ‌ خلعتبری‌ ده‌ ماه‌ زندانی‌ و سپس‌ به‌ ساوه‌ تبعید شد و با گروه‌ ۵۳ نفر ارتباط‌ یافت‌. از این‌رو، در ۱۳۱۶ش بار دیگر دستگیر شد و تا شهریور ۱۳۲۰ در زندان‌ بود.

رضا روستا از مؤسسان‌ و فعالان‌ درجه‌ اول‌ حزب‌ تودۀ‌ ایران‌ و در تأسیس‌ شعب‌ حزب‌ در شهرستان‌ها بسیار مؤثر بود. وی از رهبران‌ مهم اتحادیۀ‌ کارگران‌ و زحمتکشان‌ ایران‌ بود که‌ از مهر ۱۳۲۱ش فعالیتش‌ را آغاز کرد و در ۱۳۲۳ش دبیر این‌ اتحادیه‌ شد. روستا از سیاست‌ شوروی‌ (سابق) در ایران‌ حمایت‌ می‌کرد و پس‌ از غائلۀ‌ آذربایجان‌ دستگیر شد و حدود یک‌ سال‌ در زندان‌ بود. او در ۱۳۲۷ش به‌ شوروی‌ رفت‌ و نمایندۀ‌ کارگران‌ ایران‌ در فدراسیون‌ جهانی‌ سندیکاهای‌ کارگران‌ شد. پس از‌ ترور شاه‌ در بهمن‌ ۱۳۲۷ش غیاباً محکوم‌ به‌ اعدام‌ گردید. او تا پایان‌ عمر در اتحاد جماهیر شوروی‌ سابق و دیگر‌ کشورهای‌ اروپای‌ شرقی‌ زندگی‌ ‌کرد.

وی پدر هما روستا بوده است.




-