عروه لاهل الخلوه و الجلوه (العروه...)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

عُروةُ لِأهْلِ الخَلوةِ وَ الجَلوه (العُروةُ...)
تألیف رکن‌الدین علاء‌الدولۀ سمنانی به عربی، در تصوف. سمنانی این رساله را در شش باب تنظیم کرده و در آن، از اثبات واجب تعالی و صفات او، نبّوات، ولایات، صراط مستقیم و جز آن سخن گفته. مهم‌ترین و در عین حال بزرگ‌ترین بخشِ این کتاب، باب دوم آن است که در آن دوره‌ای از معارف، به صورت گزاره‌هایی، بدون ذکر نامِ قائل به‌میان آمده، و رأی سمنانی دربارۀ آن و چگونگیِ برخورد با قائلانش بیان می‌شود. در این بخش، مولف بدون هیچ پروایی، بارها از تکفیر و تفسیقِ معتقدان به‌شماری از آن گزاره‌ها، یا نفی تکفیر و تفسیقِ آنان سخن می‌گوید. بررسی قول به نفی رؤیت، اثبات رؤیت، اثباتِ شیئیّت برای معدوم، نفی شیئیت از معدوم، حصر علم غیب در خداوند و، در عین حال، اثبات آن برای انبیا و اولیا و جز آن، در شمار این مباحث‌اند. سمنانی سه مرتبه در فاصلۀ سال‌های ۷۲۰ تا ۷۲۲ق این کتاب را تحریر کرد، و هر مرتبه، پیرایش و افزایشی جدید در آن به‌کار برد. ترجمه‌ای به فارسی نیز از آن عرضه شده که هرچند مترجمش به‌ درستی شناخته نیست، اما گویا خودِ مؤلف، یا امیر اقبال سیستانی، یا یکی دیگر از یارانِ نزدیک مؤلف، پردازنده آن‌اند. متن و ترجمه، هردو، به چاپ رسیده است.