فایق خاصه، ابوالحسن ( ـ۳۸۹ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

فائقِ خاصّه، ابوالحسن ( ـ۳۸۹ق)

(ملقب‌ به‌ جلیل‌) حاجب‌ سالار و سردار معروف‌ و متنفذ اواخر دورۀ‌ سامانی‌. ابوالحسن‌ فائق‌ فرزند عبدالله‌، بیش‌ از همه‌ در رساندن‌ منصور سامانی اول‌ به‌ امارت‌ کوشید. فائق‌ در ۳۷۲ق، ابوالحسن‌ عتبی‌ را که‌ با سپاهی‌ از بخارا به‌ بلخ‌ آمده‌ بود، کشت‌. پس‌ از آن‌ حکومت‌ بلخ‌ از سوی‌ حسام‌‌الدوله‌ تاش‌ به‌ فائق‌ واگذار شد. در اواخر عهد سامانی‌ بین‌ فائق‌ و نوح‌ دوم‌ اختلاف‌ افتاد، از همین‌ رو فائق‌ به‌‌قصد استیلا بر بخارا، به‌ آن‌ سرزمین‌ لشکر کشید. در ۳۸۰ق از سپاهیان‌ نوح‌ شکست‌ خورد و به‌‌طرف‌ بلخ‌ گریخت‌. دو سال‌ بعد از سوی‌ بغراخان‌، خان‌ افراسیابی‌، به‌ امارت‌ بلخ‌ رسید. در ۳۸۵ق فائق‌ و ابوعلی‌ سیمجور عازم‌ فتح‌ خراسان‌ شدند ولی‌ از سپاه‌ نوح‌ و سبکتکین‌ شکست‌ خورده‌، به‌‌سمت‌ خوارزم‌ گریختند. پس‌ از مدتی‌ نوح‌ او را عفو کرد و به‌ حکومت‌ سمرقند فرستاد. در زمان‌ منصور ثانی‌، فائق‌ حاکم‌ بخارا بود. سرانجام‌ بکتوزون‌ و فائق‌ در خصومت‌ با شاه‌ سامانی‌ متحد شدند. و در ۱۲ صفر ۳۸۹ق او را از امارت‌ برداشتند و برادر خردسالش‌، عبدالملک‌ را امیر خواندند. فائق‌ در زمان‌ همین‌ امیر درگذشت‌.