قوانین افلاطون

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

قوانینِ افلاطون

(یا: نوامیس) رساله‌ای سیاسی به‌صورت محاوره، از افلاطون، به یونانی. این رساله متشکل از دوازده کتاب، دربردارندۀ نظریه‌های سیاسی و نهایی افلاطون است. مقدمۀ آن به اثبات سودمندی قوانین اختصاص دارد و کتاب اول تا چهارم در توضیح هدف‌هایی است که قانون‌گذار باید مد نظر داشته باشد، ازجمله خیر عمومی و صلح و هم‌بستگی میان شهروندان. افلاطون در دیگر کتاب‌ها برای مشخص کردن شکلِ حکومتی که در آن این اهداف تحقق می‌یابند، همۀ نظام‌های سیاسی را بررسی کرده و تاریخچه سیر تحولات آن‌ را بازگفته است. او پس از بررسی دقیق انواع مختلف قوانین اساسی، به این نتیجه می‌رسد که سرنگونی دولت‌ها یا به‌سبب عوامل داخلی است یا ناکارآمدی رهبران قانون‌گذاران. بنابراین، بهترین نوع حکومت، حکومت مختلط است به شرط آن‌که مجموعه‌ای استوار از قوانین پشتیبانِ منافع مردم بر آن حاکم باشد. مسائلی چون خانواده، ازدواج، تعلیم و تربیت، آموزش، هنر، و دین ازجمله موضوعات اساسی است که افلاطون در تبیین نظریات سیاسی خود در این رساله به آن‌ها پرداخته است. سیسرون، فیلسوف رومی ( ـ۴۳پ‌م)، در اثرش به‌نام دربارۀ قوانین، از رسالۀ افلاطون تأثیر و الهام گرفته است.