محرم (1)
مُحَرَّم
نام نخستین ماه در گاه‌شماری (تقویم) هجری قمری که روز نخست آن، آغاز سال قمری است. این ماه در ابتدا صَفرالاول نامیده می‌شد، چراکه مطابق روش دورۀ جاهلیت اعراب، شش ماه نیمۀ نخست سال دوبه‌دو هم‌نام بودند (دو صفر، دو ربیع و دو جمادی). از آن‌جا که صفرالاول از ماه‌هایی بود که اعراب جاهلی جنگ را در آن حرام می‌دانستند، رفته‌رفته به محرم شهرت یافت. سه ماه حرام دیگر عبارت بودند از ذوالقعده، ذوالحجه و رجب. ماه محرم ۳۰روزه است. روزهای نهم و دهم این ماه که به ترتیب تاسوعا و عاشورا نامیده می‌شوند، به‌سبب برگزاری مراسم عزاداری شهدای واقعۀ کربلا و شهادت حضرت امام حسین (ع)، در بین پیروان مذهب شیعه جایگاه و مرتبۀ خاصی دارند. برخی روایت‌ها، شانزدهم محرم را روز تغییر قبلۀ مسلمانان از بیت‌المقدس به مکّه (از مسجدالاقصی به کعبه) دانسته‌اند. حملۀ ابرهه به مکه با سپاهی سوار بر فیل نیز در سال ولادت حضرت پیامبر اکرم (ص) و در هفدهم ماه محرم روی داده است.