نپر، جان (۱۵۵۰ـ۱۶۱۷)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

نِپِر، جان (۱۵۵۰ـ۱۶۱۷)(Napier, John)

نِپِر، جان

(شهرت فارسي جان نيپِر) ریاضی‌دان اسکاتلندی. در ۱۶۱۴، لگاریتم[۱] را ابداع کرد و یکی از اولین ابزارهای مکانیکی محاسبه، با نام استخوان‌های نپر[۲] یا میله‌های نپر، را برای ضرب و تقسیم ساخت. برای نخستین‌بار نقطه را به‌عنوان ممیز اعشاری برای جداکردن قسمت صحیح از قسمت کسری عدد به‌کار برد و استفاده از آن را ترویج کرد. در مرچیستون کَسِل[۳]، در نزدیکی ادینبورگ[۴]، زاده شد. در سنت اندروز[۵] درس خواند، ولی هیچ‌گاه شغل خاصی اختیار نکرد. هنری بریگز[۶]، ریاضی‌دان انگلیسی، در ۱۶۱۶ به ادینبورگ رفت و در آن‌جا با نپر به بحث دربارۀ جدول‌های لگاریتمی[۷] پرداخت. آن دو اصلاحاتی در مبحث لگاریتم صورت دادند که از آن جمله، استفاده از پایۀ[۸] ده بود. تحقیقات نپر در زمینۀ کشاورزی علمی نیز، به‌خصوص دربارۀ استفاده از نمک به‌منزلۀ کود، موجب پیشرفت‌هایی در این رشته شد. در ۱۵۹۷، نپر یک پیچ هیدرولیکی[۹] اختراع کرد که با آن می‌شد آب را از معادن زغال‌سنگ، که دچار آب‌گرفتگی می‌شدند، بیرون کشید. رساله‌ای نیز در تقبیح کلیسای کاتولیک رومی، با عنوان کشف ساده‌ای از همۀ مکاشفات یوحنای قدیس[۱۰] (۱۵۹۳) منتشر کرد. دیگر آثار او عبارت‌اند از توصیف قانون شگفت‌انگیز لگاریتم‌ها[۱۱] (۱۶۱۴)، و ساختمان شگفت‌انگیز لگاریتم‌ها[۱۲] (۱۶۱۹). در کتاب شمارش با میله‌های کوچک[۱۳] (۱۶۱۷) شیوۀ محاسبۀ مکانیکی خود را تشریح کرد. در این روش، می‌توان با جابه‌جاکردن و کنارهم‌نهادن نوارهای مستطیلی چوبی یا فلزی اعمال حساب را انجام داد.

 


  1. logarithm
  2. Napier’s bones
  3. Merchiston Castle
  4. Edinburgh
  5. St Andrews
  6. Henry Briggs
  7. logarithmic tables
  8. base
  9. hydraulic screw
  10. Aplaine Discovery of the Whole Rebvlation of St John
  11. Mirifici Logarithmorum Canonis descriptio/Description of the Marvellous Canon of Logarithms
  12. Mirifici Logarithmorum Canonis Constructio
  13. Rabdologiae/numeration by little rods