پیری محمد پاشا ( ـ۹۳۹ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

پیری‌ محمد پاشا ( ـ۹۳۹ق)

صدراعظم عثمانی، شاعر صوفی مسلک و شارح مثنوی مولوی. در آماسیه‌ پرورش‌ یافت‌ و در روزگار بایزید دوم‌ عثمانی‌ به‌ استانبول‌ رفت‌ و عهده‌دار سمت‌ قضاوت‌ شد. پس‌ از پیروزی‌ سلطان‌سلیم بر شاه اسماعیل اول در جنگ‌ چالدران‌ (۹۲۰ق)، مأمور تصرف‌ و محافظت‌ از شهر تبریز گردید و پس‌ از بازگشت‌ به‌ عثمانی‌ وزیر سوم شد، اما چندی‌ بعد سلطان‌سلیم بر او خشم گرفت از کار بر‌کنارش کرد و باردیگر، هنگام بازگشت از مصر، صدارت اعظم را به او داد (۹۲۴ق). وی در نخستین‌ سال‌های‌ سلطنت سلیمان‌ قانونی‌ (۹۲۶ـ۹۷۴ق) نیز صدراعظم‌ بود. چون‌ درگذشت،‌ پیکرش‌ را در کنار مسجدی‌ که‌ خود در سلیوری‌ بنا کرده‌ بود به‌ خاک‌ سپردند. شعر می‌گفت‌ و «رمزی»‌ تخلص‌ می‌کرد. پیرو طریقت‌ مولویه‌ بود. از آثارش‌: شرح‌ مثنوی‌ مولوی و کتاب تحفۀ‌ میر که‌ شرحی‌ است‌ بر تحفۀ‌ شاهدی ابراهیم دده شاهدی قونوی.