کوانتوم

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Quantum)

کوانْتوم (quantum)

کوانْتوم

در فیزیک، یکای طبیعی مجزا یا بسته‌های ناپیوستۀ انرژی، بار، تکانۀ زاویه‌ای یا دیگر ویژگی‌های فیزیکی. برای مثال، نور که از بعضی جنبه‌ها مانند موج الکترومغناطیسی پیوسته‌ای نمایان می‌شود، در سطح زیرمیکروسکوپی، در مقادیر ناپیوسته یا کوانتومی گسیل یا جذب می‌شود. برای نوری با طول موج معین، مقدار انرژی و تکانۀ همۀ کوانتوم‌های گسیل یا جذب‌شده یکسان است. این بسته‌های ذره‌مانند نور را فوتون می‌نامند. این اصطلاح برای کوانتوم‌های سایر صورت‌های انرژی الکترومغناطیسی، مثل پرتوهای ایکس و پرتوهای گاما نیز به‌کار می‌رود. ارتعاش‌های مکانیکی زیرمیکروسکوپیکِ لایه‌های اتمی بلورهای فشرده نیز انرژی و تکانه را با کوانتوم‌هایی معروف به فونون مبادله می‌کنند. همۀ پدیده‌ها در رسانه‌های زیرمیکروسکوپیک (قلمرو مکانیک کوانتومی) از خود کوانتِش بروز می‌دهند. کوانتش محدود شدن کمیت‌‌های از آن کميت مشاهده‌پذیر به مجموعه‌ای طبیعی از مقادیر مجزا یا پیوسته است. وقتی این مقادیر مضربی از کمترین مقدار ثابت باشند، آن مقدار به‌مثابۀ کوانتومی از آن کميت مشاهده‌پذیر تلقی می‌شود. بدین نحو، ثابت پِلانک h کوانتوم کُنش، و  ‌ (يعني فرمول ۱) کوانتوم تکانۀ زاویه‌‌ای یا اسپین است. نیز ← نظریۀ کوانتوم

فرمول ۱ (تصویر)