آیزنشتاین، سرگی (۱۸۹۸ـ۱۹۴۸)
| سرگی آیزنشتاین Sergei Eisenstein | |
|---|---|
| زادروز |
لِتونی ۱۸۹۸م |
| درگذشت | ۱۹۴۸م |
| ملیت | روسی |
| شغل و تخصص اصلی | کارگردان |
| آثار | رزمناو پوتمکین (۱۹۲۵)، اعتصاب (۱۹۲۵)، اکتبر (۱۹۲۸)، زنده باد مکزیک (۱۹۳۱ـ۱۹۳۲)، اَلکساندر نوسکی (۱۹۳۸) و قسمت نخست فیلم سه قسمتی ایوان مخوف (۱۹۴۳) |
| گروه مقاله | سینما |
سرگی آیزنشتاین (۱۸۹۸ـ ۱۹۴۸) (Eisenstein, Sergei)
کارگردان روس، زادۀ لتونی. از بزرگان سینماست و فیلم رزمناو پوتمکین[۱] (۱۹۲۵) او از عظیم‌ترین دستاوردهای تاریخ سینمای جهان است. متفکر بود و دربارۀ نظریۀ فیلم بسیار نوشت و مونتاژ[۲] (پیوند نماها برای ایجاد تأثیری خاص) را همچون ابزاری تبلیغاتی به‌کار گرفت. از دیگر فیلم‌های اوست: اعتصاب[۳] (۱۹۲۵)، اکتبر[۴] (۱۹۲۸)، و اَلکساندر نوسکی[۵] (۱۹۳۸) در اوایل دهۀ ۱۹۳۰ مدتی در امریکا به تدریس سینما پرداخت و کوشید برای ساخت چند فیلم در هالیوود تهیه‌کننده بیابد ولی موفق نشد. پیش از بازگشت به روسیه ساختن فیلم زنده باد مکزیک[۶] (۱۹۳۱ـ۱۹۳۲) را آغاز کرد ولی هیچ‌گاه اجازه نیافت آن را به اتمام برساند.
سرگی آیزنشتاین پس از بازگشت به مسکو تا زمان مرگش در ۱۹۴۸ زیر فشار حکومت خودکامۀ استالین بود. در اوایل دهۀ ۱۹۴۰ مأموریت یافت تا فیلم سه قسمتی ایوان مخوف[۷] را بسازد. قسمت نخست این سه‌گانه، که در ۱۹۴۳ ساخته شد، به موفقیت هنری و تجاری دست‌یافت، ولی قسمت دوم که حاوی اشاره‌هایی به رژیم استالین بود، توقیف و نگاتیوهای قسمت سوم نیز نابود شد.