بیهقی، ابراهیم بن محمد (اوایل قرن ۴ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

بِیهَقی، ابراهیم بن محمد (اوایل قرن ۴ق)
ادیب اخلاقگرای ایرانی. در دورۀ خلافت مقتدر عباسی (حک‌: ۲۹۵ـ۳۲۰ق) می‌زیست و در حلقۀ یاران ابن معتز بود. اثر معروف وی کتاب المَحاسِن و المَساوی، در بیش از یکصد باب بلند و کوتاه در موضوعات مختلف است. این کتاب با معراج پیامبر اسلام (ص)، مدعیان پیغمبری (مُتَنَبیّون) و خلفای راشدین آغاز می‌شود، با جنبه‌های نیک و بد صفات انسان، ازجمله سخاوت، فقر، دوستی، دروغ، سکوت و جبن ادامه می‌گیرد و با پرداختن به برخی از حُمقا پایان می‌یابد. تأثیر و تقلید بیهقی از کتاب المحاسن و الاضداد، منسوب به جاحظ، در این اثر آشکار است.