ابن یمین، محمود (ح ۶۸۵ـ ۷۶۹ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
ابن یمین
زادروز ح ۶۸۵ق
درگذشت ۷۶۹ق
ملیت ایرانی
شغل و تخصص اصلی شاعر
آثار دیوان اشعار
گروه مقاله ادبیات فارسی

اِبنِ یَمین، محمود (ح ۶۸۵ـ‌۷۶۹ق)

(امیر فخرالدین محمود بن یمین‌الدین طُغْرایی فَریومَدی، معروف به اِبْن یمین) شاعر ایرانی. اهل فریومد سبزوار بود. پدرش ( ـ۷۲۲ق)، شاعر، منشی و در بیهق خرده‌مالک بود و در دستگاه خواجه علاء‌الدین محمد فریومدی ( ـ۷۴۲ق) صاحب‌دیوان و وزیر خراسان، به شغل استیفا و طغرانویسی سرگرم بود. پس از مرگ پدر، ابن یمین جانشین او شد. ابن یمین پس از قتل خواجه علاء‌الدین به دست سربداران، به سبزوار رفت و به خدمت امیر وجیه‌الدین مسعود، امیر سربداران، درآمد. در جنگی که میان سربداران و ملک معز‌الدین حسین کرت روی داد چندی اسیر شد. در نهایت به زادگاه خود رفت و از دربار و درباریان کناره گرفت و در مزرعه‌ای، که از پدر به ارث برده بود، اقامت کرد. ستایشگر خواجه علاءالدین محمد، وزیر سلطان محمد خدابنده، و طغای تیمور و امرای سربداران و آل کرت بود. شهرت و اهمیت وی، بیشتر به‌سبب قطعاتش است که درون‌مایۀ عرفانی، اخلاقی و اجتماعی دارد. اشعاری نیز در مناقب امامان و واقعۀ کربلا سروده است. از آثارش: منشآت؛ دیوان اشعار که در ۷۴۳ق، در جنگ میان سربداران و ملک معزالدین حسین کرت، فرمانروای هرات، به غارت رفت، اما بعد شاعر طی ده سال، آن را گرد آورد.