امامزاده جعفر (دامغان)
امامزاده جعفر (دامغان)
بقعه‌ای واقع در شهر دامغان، مقبرۀ امامزاده جعفر از نوادگان امام زین‌العابدین (ع). روی سنگ قبر سیاه‌رنگ نسب ایشان و سورۀ مبارکۀ توحید به خط کوفی حجاری و مقابل درب جنوبی نیز شجرۀ ایشان ثبت شده است. در داخل ایوان بقعه تعدادی کاشی‌های نفیس با تاریخ ۶۶۵ق به‌کار رفته که بسیاری از آن‌ها توسط دزدان اشیای عتیقه به‌سرقت رفته‌اند. اساس بنای امامزاده به دورۀ سلجوقیان و حتی پیش از آن نسبت داده شده است. ازجمله آثار مهم در این زیارتگاه دو سنگ‌نبشتۀ مفصل با تاریخ‌های ۸۱۶ و ۸۵۱ق است که در دو طرف ورودی نصب شده‌اند و به‌لحاظ تاریخی اهمیت فراوانی دارند، به‌ویژه سنگ‌نبشتۀ دوم که دربارۀ نوع مالیات‌های قرن ۹ق است. بنای این امامزاده به شمارۀ ۸۲ در فهرست آثار تاریخی ایران به‌ثبت رسیده است.
مشخصات معماری
بنای آرامگاه به مساحت ۲۷۸ مترمربع دارای پلان چهارضلعی است. ایوان ورودی اصلی در ضلع جنوبی و چهار برج مدور در چهار گوشۀ بنا قرار دارند. هر چهار ضلع بنا دارای چندین طاق‌نما بوده و یک ورودی در میانه ضلع است. تنها ورودی اصلی بنا دارای یک پیش‌طاق مرتفع است. گنبد آجری بنا از جمله گنبدهای دوپوش است. پوستۀ داخلی آن به صورت آجرچینی جناغی و پوستۀ خارجی به صورت آجرچینی پلکانی اجرا شده است. بخشی از مرمت بنا مختص گنبد آن بوده که سطح خارجی گنبد به صورت پلکانی بازسازی شده است. در قبر مدفون بقعه داخل ضریح سنگ مرمر سفیدی است که بر روی سکویی با پایه گچ‌بری قرار دارد. گچ‌بری شامل نقوش گل و برگ و آیةالکرسی می‌باشد. سنگ قبر و ضریح فلزی هر دو در سال‌های اخیر نصب شده است.