بابر، ابوالقاسم میرزا (۸۲۵ـ۸۶۱ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

بابُر، ابوالقاسم میرزا (۸۲۵  ـ۸۶۱ق)

فرزند بایسنقر، از شاهزادگان و امرای تیموری. در ۸۵۱‌ق با یاری یکی از سرداران خود به نام «امیر هندوکه» به حکومت مازندران رسید و تا هنگام مرگ، در مازندران، خراسان و اندک زمانی در فارس و عراق عجم فرمان راند. بابر در ابتدای کار با برادر بزرگ‌ترش، علاءالدوله، حاکم هرات، به مبارزه برخاست اما از بیم الغ‌بیگ، جانشین شاهرخ با وی صلح کرد و ولایت خبوشان (قوچان)، سرحد حکومت دو برادر تعیین شد. چون علاءالدوله از الغ‌بیگ شکست خورد، بابر به خراسان لشکر کشید و هرات را از دست سپاهیان الغ‌بیگ بیرون آورد اما به‌علت ظلم و ستم لشکریان او، مردم شوریدند و هرات را از تصرف او خارج کردند. با این همه، بابر در ۸۵۲‌ق بار دیگر بر این شهر مسلط گردید. سال بعد حاکم سیستان را که یاغی شده بود به اطاعت مجبور ساخت و طغیان امیر هندوکه، سردار مورد اعتمادش را با قتل او پاسخ داد. در ‌۸۵۵ق برادرش سلطان محمد، حاکم عراق و فارس را که بارها با وی جنگیده بود اسیر کرد و او را به‌علت عهدشکنی به‌قتل رسانید و برادر دیگرش علاءالدوله را نابینا ساخت و خود آهنگ تسخیر عراق عجم و فارس کرد و چون خبر شورش برادرش علاءالدوله را شنید خود را شتابان به هرات رسانید. پس از آن روانه استرآباد و مازندران شد و چون از استیلای سلطان ابوسعید بر بلخ آگاه شد به خراسان بازگشت و با قوای خود تا سمرقند پیش رفت و پس از ۴۰ روز محاصره سرانجام با ابوسعید مصالحه نمود و در سال ‌۸۵۸ق به هرات بازگشت. بابر سرانجام به دست اطرافیانش مسموم شد و درگذشت. او شاهزاده‌ای کتاب‌دوست و هنرپرور بود و در مدت کوتاهی که در شیراز استقرار داشت به احداث بنای مقبرۀ حافظ همت گماشت.