توللی، فریدون (شیراز ۱۲۹۸ـ همان جا ۱۳۶۴ش)
فریدون تولّلی (شیراز ۱۲۹۸ـ همان‌جا ۱۳۶۴ش)
| فریدون توللی | |
|---|---|
| زادروز |
شیراز ۱۲۹۸ش |
| درگذشت | شیراز ۱۳۶۴ش |
| ملیت | ایرانی |
| تحصیلات و محل تحصیل | باستان‌شناسی- دانشگاه تهران |
| شغل و تخصص اصلی | شاعر |
| آثار | رها (شیراز، ۱۳۲۹)؛ نافه (تهران، ۱۳۷۶)؛ التفاصیل (شیراز، ۱۳۲۴) |
| گروه مقاله | ادبیات فارسی |
شاعر ایرانی. در رشتۀ باستان‌شناسی دانشگاه تهران درس خواند و سپس در خوزستان و فارس به کار در این زمینه پرداخت. او در شکل‌گیری شعر جدید فارسی، به‌نوعی نوگرایی معتدل علاقه داشت و تواناییِ ادبی‌اش را در این راه به‌کار گرفت: رها (شیراز، ۱۳۲۹) و نافه (تهران، ۱۳۳۹).
توللی که در نثر طنزآمیز هم دستی داشت، در نیمۀ دوم عمرش تماما در صفِ سنت‌گرایان قرار گرفت. شعلۀ کبود (تهران، ۱۳۷۶) منتخبی به تفصیل، از همۀ اشعارش است. قالب محوری برای تولّلی، در آغاز چهارپاره و پس از آن غزل بود. او از جملۀ سرشناسان شعر فارسی در قرن ۲۰ است. تولّلی در دورۀ نخست تکاپوهای ادبی خود، با پیوستن به گروه‌های چپگرا به فعالیت‌های سیاسی هم پرداخت و بازتاب آرای سیاسی وی در قطعه‌های طنزآمیز نثر و نظم، به شیوۀ گلستان سعدی، به نام التفاصیل (گردآمده برای نخستین‌بار در ۱۳۲۴، شیراز) به چاپ رسید و در ضمن، به امور کشاورزی روستایی به نام دهویه نیز، که از پدر به او ارث رسیده بود، رسیدگی می‌کرد. وی پس از کودتای 28 مهرداد برای همیشه از فعالیت‌های سیاسی کناره گرفت.
شعر توللی عمدتاً شعری عاشقانه، رمانتیک و احساساتی است؛ با تصاویر، واژه‌ها و ترکیب‌های فریبندهٔ خوشاهنگ، که با بیان شاعرانهٔ احساسات فردی، و بیش از هر چیز از کام‌جویی‌های جسمانی سخن می‌گوید. توفیق وی در شاعری، به‌سبب همین شعرهاست. توللی در سرودن شعر عاشقانه به شیوهٔ نو، روزگاری پیشرو بود و در این زمینه سهم بزرگی دارد. تولّلی بر نسل نخست شاعران نوگرای پس از شهریور ۱۳۲۰ (از جمله بر فروغ فرخزاد و نادر نادرپور) تأثیر عمده‌ای گذاشت. از وی در زمینۀ داستان، ترجمۀ آثار فرنگی، گردآوری فرهنگ مردم و پژوهش‌های باستان‌شناسی نوشته‌های پراکنده‌ای در مجله‌ها و نشریه‌ها باقی مانده است.
دهۀ واپسین زندگی توللی با بیماری قلبی سپری شد. در خانۀ خود در شیراز درگذشت و در جوار آرامگاه حافظ (حافظیه) به خاک سپرده شد.