روزبه ، خسرو (ملایر ۱۳۰۳ـ تهران ۱۳۳۷ش)
روزبه، خسرو (ملایر ۱۳۰۳ـ تهران ۱۳۳۷ش)
| خسرو روزبه | |
|---|---|
| زادروز |
ملایر ۱۳۰۳ش |
| درگذشت | تهران ۱۳۳۷ش |
| ملیت | ایرانی |
| تحصیلات و محل تحصیل | تحصیل در رشته مکانیک دانشکده فنی |
| شغل و تخصص اصلی | سیاستمدار |
| گروه مقاله | تاریخ ایران |
فعال سیاسی و از رهبران سازمان نظامی حزب تودۀ ایران. تحصیلات مقدماتی و متوسطه‌اش را در زادگاهش و همدان گذراند، سپس وارد دانشکدۀ افسری شد و در دانشکدۀ فنی در رشتۀ مکانیک به ادامۀ تحصیل پرداخت. پس از شهریور ۱۳۲۰ش در دانشکدۀ افسری تدریس می‌کرد و از استادان باسواد و مورد توجه رزم‌آرا، رئیس ستاد ارتش، بود. کتاب اطاعت کورکورانه را در نقد و نفی نظام حاکم بر ارتش ایران نوشت. در ۱۳۲۲ش به حزب توده پیوست و در بهار سال بعد در تأسیس «سازمان نظامی حزب توده» نقشی فعال داشت و عضو هیئت اجرائیۀ آن شد. در ۱۳۲۶ به‌سبب فعالیت‌های سیاسی مخالف رژیم، از سوی رکن دو ارتش دستگیر شد و در اردیبهشت همان سال از زندان فرار کرد. به‌همین‌سبب، دادگاه ارتش، او را به زندان و اخراج از ارتش محکوم کرد. سال بعد بار دیگر دستگیر و به پانزده سال زندان محکوم شد. در آذر ۱۳۲۹ با سایر رهبران حزب توده از زندان گریخت و به فعالیتش در حزب توده ادامه داد. پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، عضو ستاد جنگ حزب برای مقابله با کودتا بود و، به‌همین منظور، به میان ایل قشقایی رفت. در ۱۳۳۵ مخفیانه در ترکیب هیئت اجرائیۀ موقت حزب تودۀ داخل کشور فعالیت می‌کرد. در ۱۵ تیر ۱۳۳۶ در یک درگیری مسلحانه، دستگیر و در ۲۱ اردیبهشت ۱۳۳۷ اعدام شد.