ملاخسرو، خسرو محمد افندی ( ـ استانبول ۸۸۵ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

مُلّاخسرو، خسرو محمّد اَفَنْدی ( ـ استانبول ۸۸۵ق)
مترجم‌ و شیخ‌الاسلام‌ عثمانی‌. در مدرسۀ‌ شاه‌ ملک‌ ادرنه‌ و چندی‌ در بورسه‌ تدریس‌ کرد‌ و سپس‌ قاضی‌ ادرنه‌ شد. در نخستین‌ دورۀ‌ پادشاهی‌ محمد فاتح‌ قاضی‌ عسکر بود، اما درپی‌ فرمانروایی‌ دوبارۀ‌ مراد دوم‌ از آن‌ مقام‌ کناره‌ گرفت‌ و با شاهزاده‌ محمد به‌ ماگنسیا رفت‌. پس‌ از آن‌ قاضی‌ استانبول‌ شد و همزمان‌ با این‌ سِمت‌ به‌ استنساخ‌ کتب‌ نیز می‌پرداخت‌. چندی‌ در بورسه‌ تدریس‌ کرد‌. بعدها محمد فاتح‌ او را به‌ استانبول‌ فراخواند و سِمت‌ شیخ‌الاسلامی‌ به‌ وی‌ داد. ملا خسرو فارسی‌، عربی‌ و ترکی‌ را می‌دانست‌ و به‌ این‌ زبان‌ها شعر می‌سرود. از آثارش‌: ترجمۀ اساس‌ الاقتباس خواجه‌ نصیر طوسی‌ از فارسی‌ به‌ ترکی‌؛ رسالة‌ الولا؛ درر الاحکام‌ فی‌ شرح‌ غرر الاحکام‌ (استانبول‌، ۱۹۷۸)؛ کلام‌ متعلق‌ بالتمسیة‌ فی‌ اوائل‌ السور؛ حاشیة‌ علی‌ انوار التنزیل‌قاضی‌ بیضاوی‌؛ حاشیة‌ علی‌ التلویح‌ شرح‌ التنقیح‌ لصدر الشریعه؛ حاشیة‌ علی‌ المطول؛ حاشیة‌ علی عقاید عضدیة عضدالدین‌ ایجی‌؛ غرر الاحکام؛ رسالة‌ فی‌ بیت‌المال‌ و کیفیت‌ تصرف‌ و فی‌ معارفة‌ العشر؛ کاشف‌ شبهات‌ العلائیه‌ فی‌ انواع‌ شتّی‌ من‌ العلوم‌؛ مشکل‌ الاحکام؛ نقد الافکار فی رد الانظار.