رمانتیسم (موسیقی)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

رمانتیسم‌ (موسیقی)(romanticism)
(یا: جنبش رُمانتیک) در موسیقی، پرداختن به احساسات و عواطف که معمولاً با ملودی بیان می‌شود، و به کارگیری نوعی گویش عامیانه، و پیروی از موسیقی‌دانان این مکتب به‌منزلۀ شخصیت‌های هنرمند و قهرمان. جنبش رُمانتیک که اغلب با احساسات ملی‌گرایانه پیوند داشت، در اواخر قرن ۱۹ در آثار ریشارد واگنر[۱] به‌اوج خود رسید. واکنش علیه ارزش‌های کلاسیک قرن ۱۸ در آغاز به‌شکل تصویری خیالی از نیروهای سرکش طبیعت بروز کرد، و از نمونه‌های آن، چهرۀ قهرمان اپرای دون جووانّی[۲] اثر موتسارت (۱۷۸۷) و ادراک هایدن[۳] از نهضت توفان و طغیان[۴] در قالب اوراتوریوی آفرینش[۵] (۱۷۹۷ـ۱۷۹۸) درخور ذکرند. در بسیاری از آثار بتهوون مضامین رمانتیک به‌چشم می‌خورد، ازجمله سمفونی پاستورال، اورتور اِگمونت[۶] و اپرای فیدلیو[۷]. روحیه رمانتیک به‌ویژه در آثار مندلسون[۸] برجستگی خاص می‌یابد. در واقع مندلسون و شومان را می‌توان بنیانگذاران واقعی جنبش رمانتیک در موسیقی دانست. دنیای لیدهای فرانتس شوبرت[۹] و روبرت شومان که از بنیاد بر پایۀ احساسات شخصی بنا شده بود، به‌سرعت تغییرشکل یافت و به قهرمان‌گرایی اسطوره‌ای ملّی ریشارد واگنر و جوزپّه وردی[۱۰] تبدیل شد، و قهرمانانی حقیقی را در قالب چهره‌های نابغه‌ای همچون نیکولو پاگانینی[۱۱] و فرانتس لیست[۱۲] تجربه کرد. بااین حال در اواخر قرن ۱۹، این آرمان قهرمانانه بیشتر با نمودهای آشنای خطاپذیری، همچون ضد قهرمان اپرایبوریس گودونف[۱۳] (۱۸۷۴) اثر موسورگسکی[۱۴]، و بدبینی شادمانۀتیل اویلنشپیگل[۱۵] (۱۸۹۴ـ۱۸۹۵) اثر ریشارد اشتراوس[۱۶] درگیر شد. رُمانتیسم در کار گوستاو مالِر[۱۷] و ژان سیبلیوس[۱۸] ابعادی گسترده و مرثیه‌وار یافت، و بالاخره در قالب زبان ناقص فیلم‌های عاشقانۀ هالیوودی به‌پایان کار خود رسید.

 


  1. Richard Wagner
  2. Don Giovanni
  3. Haydn
  4. Sturm and Drang
  5. The Creation
  6. Egmont
  7. Fidelio
  8. Mendelssohn
  9. Franz Schubert
  10. Giuseppe Verdi
  11. Niccolò Paganini
  12. Franz Liszt
  13. Boris Godunov
  14. Mussorgsky
  15. Till Eulenspiegel
  16. Richard Strauss
  17. Gustav Mahler
  18. Jean Sibelius