زنگ (شیمی)
زَنگ (شیمی)(rust)
اکسید آهن، به‌رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز، حاصل از واکنش رطوبت و اکسیژن با این فلز. عمدتاً شامل اکسید هیدرات آهن (III)[۱] (Fe۲O۳ . H۲O) و هیدروکسید آهن (III)[۲](Fe(OH)۳) است. زنگ‌زدن متداول‌ترین شکل خوردگی[۳] است.
جلوگیری از زنگ‌زدگی. دو روش عمده برای جلوگیری از زنگ‌زدگی به‌کار می‌رود. در روش‌های سدی[۴]، سد یا مانعی را بین فلز، هوا، و رطوبت قرار می‌دهند تا امکان صورت‌گرفتن واکنش کاهش یابد. این روش رایج‌ترین روش جلوگیری از زنگ‌زدگی است. انواع موانع مصرفی عبارت‌اند از لایه‌ای از گریس، رنگ، پلاستیک یا فلزی غیرفعال مثل قلع، مس یا کروم. در روش محافظت فداشدن[۵]، عملاً آهن را با فلزی مقاوم در برابر اکسایش مثل روی می‌پوشانند (روی‌اندود‌کردن[۶]) یا به فلزی بسیار فعال مثل منیزیوم وصل می‌کنند. تا زمانی که فلز «فداشونده» باقی است، خورده می‌شود و آهن سالم باقی می‌ماند. فلز فداشونده[۷] برای محافظت از لوله‌ها و فلزاتی به‌کار می‌رود که در معرض هوا قرار دارند و در تجهیزات نفتی نیز برای جلوگیری از خوردگی و زنگ‌زدن از آن استفاده می‌کنند. فلزی فعال‌تر از آهن، مثلاً روی یا منیزیوم[۸]، را به‌شکل کلوخه با سیم به لوله وصل می‌کنند. الکترون‌های آزادشده در واکنش از طریق سیم به‌طرف لوله حرکت و از زنگ‌زدن آن جلوگیری می‌کنند. تعویض فلز فداشونده ارزان‌تر از تعویض لوله‌هاست.