کودای، زولتان (۱۸۸۲ـ۱۹۶۷)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
زولْتان کودای
Zoltan Kodaly
زادروز 1882م
درگذشت 1967م
ملیت مجارستانی
تحصیلات و محل تحصیل دانشگاه بوداپست
شغل و تخصص اصلی آهنگ‌ساز
سبک کلاسیک
آثار کانتات پسالموس هونگاریکوس (مزمور مجار) (1923)
گروه مقاله موسیقی
جوایز و افتخارات مدال طلای انجمن فیلارمونیک سلطنتی (1967)، دکترای افتخاری موسیقی دانشگاه آکسفورد (1960)

کودای، زولْتان (۱۸۸۲ـ۱۹۶۷)(Kodaly, Zoltan)

کوداي، زولْتان

آهنگ‌ساز و متخصص تعلیم و تربیت مجار. با همکاری بلا بارتوک[۱] به ضبط و ترانه نویسی موسیقی محلی مجار پرداخت، و گام‌ها و ریتم‌های آن را در قالب سبک ملی‌گرایانۀ ظریفی تجسم بخشید. ازجمله آثار اوست: کانتات پسالموس هونگاریکوس (مزمور مجار)[۲] (۱۹۲۳)، یک اپرا کمیک به نام هاری یانوش[۳] (۱۹۲۵ـ۱۹۲۷)، و رقص‌ها و واریاسیون‌های ارکستری. «روش کودای»، آموزش موسیقی در مدارس، کاربرد گسترده‌ای دارد. کودای در کودکی تعلیم ویولن می‌گرفت، در گروه کُر یک کلیسای جامع آواز می‌خواند، و سعی داشت بدون داشتن یک آموزش نظام‌مند آهنگ‌سازی کند. در سال ۱۹۰۰، پس از زندگی در شهرستان‌های کوچک، وارد دانشگاه بوداپست شد تا علوم بخواند، اما در کنسرواتوار نیز ثبت نام کرد. به مطالعه و بررسی ترانۀ محلی مجار پرداخت و در ۱۹۰۶ پایاننامۀ دانشگاهی خود را در این باره نوشت؛ همان سال شامگاه تابستانی[۴] او نخستینبار در بوداپست اجرا شد .از ۱۹۰۷ تا ۱۹۱۴ با همکاری بارتوک به گردآوری ترانههای محلی مشغول بود. در مقام استاد به استخدام کنسرواتوار درآمد و در ۱۹۱۹ معاون مدیر شد. از آغاز جشنوارههای انجمن بینالمللی موسیقی معاصر[۵] در ۱۹۲۳ آثار او در این جشنوارهها بهاجرا درآمدند. در ۱۹۲۴ بئاتریس هَریسون[۶] زیباترین کار مجلسی او، سونات برای تکنوازی ویولنسل، را بارها در لندن اجرا کرد و نخستین اجراهای سوییت هاری یانوش در ۱۹۲۷ و رقصهای ماروسِک[۷] در ۱۹۳۰ موفقیتهای بیشتری در صحنۀ بینالمللی بههمراه آوردند. اثر محبوب پسالموس هونگاریکوس از ۱۹۲۷ در لندن و نیویورک بهاجرا درآمد؛ هنری وود[۸] نیز در کنسرتهایی در ۱۹۳۰ و ۱۹۳۱ در لندن شامگاه تابستانی و رقصهایی از گالانتا[۹] را وارد برنامه کرد. واریاسیونهایی برمبنای یک ترانۀ محلی مجار :‌ طاووس [۱۰]در ۱۹۳۹ برای ارکستر کنسرتخِبوو[۱۱] و کنسرتو برای ارکستر[۱۲]در ۱۹۴۱ برای ارکستر سمفونی شیکاگو[۱۳] ساخته شد. آخرین اثر او برای ارکستر سمفونی در دو «بهیاد آرتورو توسکانینی[۱۴]» بود، که نخستینبار در ۱۹۶۱ در شهر لوسِرن[۱۵] سوئیس به رهبری فِرِنتس فریچای[۱۶] بهاجرا درآمد .در ۱۹۴۵، کودای رئیس شورای هنرهای مجاری[۱۷] شد، و در ۱۹۶۷ مدال طلای انجمن فیلارمونیک سلطنتی[۱۸] را دریافت کرد .در ۱۹۶۰ از دانشگاه آکسفورد[۱۹] دکترای افتخاری موسیقی گرفت.

 


  1. Béla Bartók
  2. Psalmus Hungaricus
  3. Háry János
  4. Summer Evening
  5. International Society for Contemporary Music
  6. Beatrice Harrison
  7. Dances of Marosszék
  8. Henry Wood
  9. Dances from Galanta
  10. Variations on a Hungarian Folksong: The Peacock
  11. Concertgebouw Orchestra
  12. Concert for Orchestra
  13. Chicago Symphony Orchestra
  14. In Memoriam Arturo Toscanini
  15. Lucerne
  16. Ferenc Fricsay
  17. Hungarian Arts Council
  18. Royal Philharmonic Society
  19. Oxford University