سلمان ساوجی، سلمان بن محمد ( ـ ساوه ۷۷۸ ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

سلمان ساوجی، سلمان بن محمّد (ساوه 709ـ همان‌جا ۷۷۸‌ق)

شاعر ایرانی. پدرش از مستوفیان دیوانی بود. در اواخر روزگار ایلخانان به خدمت غیاث‌الدین محمد وزیر درآمد و مداح او بود. سپس به دربار آل جلایر پیوست و امیر شیخ حسن بزرگ و پسرش سلطان اویس جلایر را ستود. چندی در بغداد و پس از آن در تبریز به‌سر برد و سرانجام به ساوه بازگشت و گوشۀ انزوا گزید. در قصیده‌سرایی مهارت داشت و به‌شیوۀ کمال‌الدین اسماعیل و ظهیر‌الدین فاریابی شعر می‌گفت. مضامین اشعار سلمان بیشتر مباحث فلسفی، اخلاقی و حکمی، فانی‌بودن دنیا، سلوک انسان از نفسانیات تا معبود، زهد و ترک دنیا و تأکید بر بی‌آزاری و قناعت است. در غزل نیز دست داشت و زبان غزل‌های او بسیار شبیه اشعار حافظ است. حافظ وی را «پادشاه ملک سخن» خوانده است. در صنایع بدیعی و عروض تبحر داشت و در سرودن قصیدۀ مصنوع بلند‌آوازه بود. از آثارش: دیوان (تهران، ۱۳۶۷‌ش)؛ مثنوی‌های عاشقانۀ جمشید و خورشید و فراقنامه که در کلیات سلمان ساوجی به تصحیح عباس‌علی وفایی چاپ شده است (تهران، ۱۳۷۶‌ش). جمشید و خورشید به تصحیح آسموسن و فریدون وهمن به چاپ رسیده است.