سپهسالار، محمدخان ( ـ خراسان ۱۲۸۴)
سپهسالار، محمدخان ( ـ خراسان ۱۲۸۴)
| محمدخان سپهسالار | |
|---|---|
| درگذشت | خراسان 1284ش |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | دولتمرد |
| لقب | سپهسالار |
| گروه مقاله | تاریخ ایران |
| خویشاوندان سرشناس | میرزا علی‌خان دولو (پدر) |
سیاستمدار، وزیر، صدراعظم و امیر معروف دوران قاجاریه. فرزند میرزا علی‌خان دولو، سردار ایل دولوی قاجار و حاکم استرآباد، بود. آقامحمدخان قاجار او را در دستگاه خویش وارد کرد. محمدخان در زمان فتحعلی شاه حاکم کزّاز و ملایر بود. در ۱۲۲۱ق به نیابت ایالت خراسان و سرداری آن نواحی منصوب شد و در ۱۲۲۲ق آشوب فیروزالدین میرزا و صوفی اسلام را در نواحی شرقی خراسان دفع کرد. در دوران سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار در ۱۲۷۳ق پس از فتح هرات، در جنگ خوشاب فرماندهی سپاه ایران را در مقابله با نیروهای انگلیسی در جنوب به‌عهده داشت. در ۱۲۷۵ق ناصرالدین‌شاه او را به عضویت کابینۀ شش‌نفرۀ خود انتخاب کرد. دو نوبت به وزارت جنگ نائل آمد و مقام سپهسالار اعظم یافت. در ۱۲۷۶ق به عضویت شورای دولتی نیز درآمد. در ۱۲۸۱ق صدارت یافت و با سپاهی عازم آذربایجان و کرمانشاه شد و نیز ترکمانان استرآباد را سرکوب کرد. دورۀ صدارت او یک سال بیشتر دوام نداشت و پس از آن به پیشکاری سلطان حسین میرزا فرزند ناصرالدین‌شاه در خراسان منصوب شد. مدرسه و مسجد سپهسالار قدیم تهران، واقع در محلۀ حیاط شاهی، یادگار اوست.