شریعت اصفهانی، فتح الله (اصفهان ۱۲۶۶ـ نجف ۱۳۳۹ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

شریعت اصفهانی، فتح‌الله (اصفهان ۱۲۶۶ـ نجف ۱۳۳۹ق)
(ملقب به: شریعتمدار) از علما و مراجع مجاهد ایران. تحصیلات خود را در حوزۀ علمیه اصفهان و نجف تکمیل کرد و به درجۀ اجتهاد رسید. سپس در حوزۀ نجف به تدریس و تألیف پرداخت و به «شیخ‌الشریعه» معروف گردید. اقدامات برجستۀ سیاسی وی از این‌قرار است: تحریم کالاهای فرنگی به جهت استیلای استعمار بر بازار مسلمانان ایران (۱۳۱۵ق)؛ تأیید مدارس جدید در عراق که در آن علوم جدید و زبان خارجه تدریس می‌شد؛ حمایت از مشروطیت ایران؛ صدور هشت فتوای جهاد بر‌ضد استعمارگران ایتالیایی (۱۳۲۹ق)، روسی (۱۳۲۹ق)، انگلیسی (۱۳۳۸ق) و نیز متفقین (۱۳۳۲ق)؛ انتشار جزوه‌ای به زبان فارسی در ترغیب مسلمانان ایران به وحدت برای حفظ استقلال کشور (۱۳۲۹ق)؛ حضور در جبهه نبرد با انگلیس در کنار مجاهدین عراقی (۱۳۳۸ق)؛ همکاری با سایر علمای بزرگ برای زمینه‌سازی مبارزه علیه نیروهای انگلیسی در عراق؛ تأسیس سازمان دینی ـ سیاسی «الهیئة‌العلمیه» تلاش‌های دیپلماتیک برای تأسیس دولت عربی ـ اسلامی در عراق؛ ادارۀ امور مالی ـ سیاسی شهر کربلا (۱۳۳۸ق)؛ رهبری مبارزه علیه اشغال؛ قیمومت و حکومت موقت انگلیسی در عراق. شیخ‌الشریعه پس از مراجعت از سفر حج در ۱۳۱۳ق به تدریس و تألیف و فتوی پرداخت و از مراجع تقلید شیعۀ امامیه شد. محدث قمی، آقابزرگ طهرانی، سید ابوالقاسم خویی، و محمدتقی خوانساری از شاگردان او بودند. برخی از آثار شیخ عبارت‌اند از قاعدۀ لاضرر (قم، ۱۳۶۸ق) و افاضةالقدیر فی حل‌العصیر (قم، ۱۳۷۰ق). اثر قرآنی انارةالحالک فی قرائة مَلِک و مالِک از دیگر تألیفات اوست. رسالۀ عملیۀ خود را با نام زادالمتقین به فارسی نوشت.