شلیمان، هاینریش (۱۸۲۲ـ۱۸۹۰)

شِلِیمان، هاینریش (۱۸۲۲ـ۱۸۹۰)(Schliemann, Heinrich)

شِلِيمان، هاينريش

باستان‌شناس آلمانی. در ۱۸۷۰، کاوش در تپۀ حصارلیق، ترکیه، را آغاز کرد (که از دیرباز به تروآ شهرت داشت) و ویرانه‌های آن شهر و دیگر شهرهای باستانی را در آن محل یافت. کاوش‌های بعدی او در تمدن میسنی، یونان، (۱۸۷۴ـ۱۸۷۶) بود که به کشف آثار تمدن میسنی انجامید. شلیمان در چهار دورۀ کاوش در تپۀ حصارلیق، خرابه‌های نُه شهر را پیاپی شناسایی کرد که تروآی توصیف شده در ایلیاد دومین شهر از پایین است؛ امّا پژوهش‌های بعدی نشان داده‌اند که تروآی سوم، سومین شهر از پایین، تروآی هومر است. شلیمان پنج گور را در میسنی حفاری کرد، که آثار به‌دست آمده بسیار اهمیت داشتند؛ زیرا شیوۀ ساخت آن‌ها تا آن زمان ناشناخته بود و در ابتدا تصور می‌رفت که خارجی باشند و نه بومی. این آثار که قدمت آن‌ها را تا حدود ۱۵۰۰پ‌م تخمین می‌زنند، شامل شمشیر‌های دودَم و شمشیرهای کوتاه، جواهرآلات، و تزیینات مارپیچ‌اند که شبیه آن‌ها در اروپای مرکزی یافت شده‌ است. یکی از قبور را به آگامِمنون، شاه اساطیری یونان، منسوب کرد. او همچنین در اورخومنوس (۱۸۸۰) و تیرونس (۱۸۸۴) حفاری کرد و نقشۀ یکی از کاخ‌های میسنی را یافت. شلیمان بازرگان بود و ثروت فراوان خود را برای کاوش‌های باستان‌شناختی مصرف کرد. او کوشید تا ثابت کند که ایلیاد هومر اساس تاریخی داشته است. در ۱۸۶۷ به ایتاکا و دو سال بعد به تپۀ حصارلیق رفت. شیوه‌های باستان‌شناسی شلیمان با انتقادهایی ازسوی معاصران و باستان‌شناسان کنونی روبه‌رو شده ‌است و بر یافته‌های او شک و تردید کرده‌اند. اما، خدمات او برای تکامل این رشته حائز اهمیت است و عملیات باستان‌شناسی و تعبیر و تفسیرهای او توجه عموم را جلب کرد.

 

---