شهاب ترشیزی، عبدالله (ترشیز ۱۱۶۷ـ۱۲۱۵ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

شهاب تُرشیزی، عبدالله (ترشیز ۱۱۶۷ـ۱۲۱۵ق)
شاعر، منجم، تذکره‌نویس و وقایع‌نگار ایرانی. در ۱۱۸۹ق، به فارس، یزد، اصفهان و سیستان سفر کرد و برخی از حاکمان این ولایات را مدح گفت. در ۱۲۰۳ق به دعوت شاهزاده محمود درانی به هرات رفت و مدیحه‌گوی وی شد. سپس در کابل منجم و ملک‌الشعرای دربار شد و لقب خان گرفت. سرانجام در ۱۲۱۲ق به خراسان بازگشت. مداح فتحعلی‌شاه قاجار نیز بوده است. شهاب را می‌توان از پیشروان سبک بازگشت در خراسان دانست. در هجو و هزل مهارت و در خوشنویسی، نقاشی و نجوم نیز دست داشت. از آثارش: دیوان اشعار؛ مثنوی عقد گوهر در نجوم؛ مثنوی ملحدنامه در بحر شاهنامه؛ مثنوی قصۀ حاجی رحیم؛ تاریخ مجدول؛ تذکرةالشعرا؛ مثنوی یوسف و زلیخا؛ مثنوی خسرو و شیرین؛ مثنوی بهرام‌نامه؛ تذکرةانور راد؛ مرادنامه در ذکر وقایع علی‌مرادخان زند؛ تذکرةالوزراء.