صدر ضیا، محمد شریف جان (بخارا ۱۸۷۱ـ۱۹۳۲ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

صدر ضیا، محمد شریف‌جان (بخارا ۱۸۷۱ـ۱۹۳۲ق)
(یا: مخدوم صدر) شاعر، تذکره‌نویس، و تاریخ‌نگار. از بنیادگذاران انجمن‌های ادبی روشنفکری در بخارا و مکتب اصول جدید در ادبیات تاجیک و در برخی از ولایات بخارا قاضی شریعت بود. در ۱۱۳۶ق قاضی کلان بخارا شد، اما پس از پنج ماه از این سمت برکنار شد. از اعضای جنبش جدیدان، به پیروی از جریان معارف‌پروری احمد دانش بود. در ۱۹۳۲، پس از چند بار دستگیری و محکومیت، براثر شکنجۀ بولشویک‌ها درگذشت. اشعار او ساده و روان و نثرش از نمونه‌های برجستۀ نثر فارسی تاجیکی در نخستین سال‌های قرن بیستم میلادی است. از آثار اوست: تذکرۀ منظومه (تهران، ۱۳۸۰ش)؛ نوادر ضیائیه (تهران، ۱۳۷۷ش)؛ تذکرة‌الخطاطین؛ تاریخ امیران منغیتیه؛ رسالۀ اسباب انقلاب بخارا.