کامبخش ، عبدالصمد (قزوین ۱۲۸۲ـ۱۳۵۰ش)
کامْبخش، عبدالصّمد (قزوین ۱۲۸۲ـ۱۳۵۰ش)
| عبدالصّمد کامْبخش | |
|---|---|
| زادروز |
قزوین 1282ش |
| درگذشت | 1350ش |
| ملیت | ایرانی |
| تحصیلات و محل تحصیل | رشتۀ مهندسی هوایی در روسیه |
| شغل و تخصص اصلی | مبارز سیاسی |
| گروه مقاله | تاریخ ایران |
| خویشاوندان سرشناس | کامران میرزا عدل‌الممالک (پدر) |
از رهبران حزب تودۀ ایران. فرزند کامران میرزا عدل‌الممالک بود و پس از تحصیلات مقدماتی برای ادامۀ تحصیل به روسیه رفت و در ۱۲۹۸ش به ایران بازگشت و از ۱۳۰۲ با عضویت در جمعیت آزادی‌خواهان قزوین، فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد و با انجمن پرورش قزوین نیز همکاری می‌کرد. او در ۱۳۰۷ش برای تحصیل در رشتۀ مهندسی هوایی به روسیه اعزام شد و در ۱۳۱۱ش به ایران بازگشت و با درجۀ ستوان دومی به مدیریت مدرسۀ مکانیک منصوب شد. در همان سال به جرم فعالیت سیاسی بازداشت و پس از یک سال‌ونیم زندان از ارتش اخراج شد. در ۱۳۱۳ش انترناسیونال سوم کمونیستی (کمینترن) وی را مأمور تشکیل مجدد حزب کمونیست ایران کرد و با کمک تقی اَرانی و سرهنگ سیامک فعالیت‌های کمونیستی را در ایران سازمان داد. او در ۱۳۱۶ش به‌‌عنوان عضوی از گروه ۵۳ نفر دستگیر و محاکمه و به دَه سال زندان محکوم شد. پس از شهریور ۱۳۲۰ش از زندان آزاد شد و از پایه‌گذاران حزب توده ایران بود. در دورۀ چهاردهم مجلس شورای ملی نمایندۀ قزوین بود و طی کنگرۀ اول حزب توده در ۱۳۲۳ش به عضویت کمیتۀ مرکزی حزب درآمد. کامبخش در ۱۳۲۳ش با کمک خسرو روزبه و سرهنگ سیامک سازمان نظامی حزب توده را پی افکند. پس از غائلۀ آذربایجان در ۱۳۲۵ش، تحت تعقیب قرار گرفت و به شوروی متواری شد و در کنگرۀ دوم حزب توده در سال ۱۳۲۷ش غیابی به عضویت کمیتۀ مرکزی حزب انتخاب شد. او در نشست چهارم در ۱۳۲۶ش به عضویت هیئت اجرایی حزب توده درآمد و تا پایان عمر در این سمت باقی بود.