مارتی، خوزه خولیان (۱۸۵۳ـ۱۸۹۵)
مارتی، خوزه خولیان (۱۸۵۳ـ۱۸۹۵)(Marti, Jose Julian)
رهبر جنبش استقلال کوبا. از نوجوانی در جنبش استقلال‌طلبانۀ کوبا فعالیت داشت. در ۱۸۷۱ به اسپانیا تبعید شد و در ۱۸۷۸ به کوبا بازگشت، اما به‌علت ادامۀ مخالفت مجدداً تبعید شد. به امریکا گریخت (۱۸۸۰)، و از آن‌جا مقاومت بر ضد حکومت اسپانیا را سازمان داد. اندک‌زمانی پس از اعلام آغاز قیام، که به استقلال کوبا انجامید، در نبرد دوس ریوس[۱] کشته شد. رئیس حزب انقلابی کوبا (تأسیس ۱۸۹۲) و کوبایی‌های متحد در تبعید بود. فیدل کاسترو[۲] در ۱۹۵۹ او را «نویسندۀ روشنفکر» انقلاب خواند و هنوز قهرمان ملی کوبا محسوب می‌شود.