مارتینه، آندره (۱۹۰۸ـ۱۹۹۹)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

مارتینه، آندره (۱۹۰۸ـ۱۹۹۹)

زبان‌شناس فرانسوی. در کودکی در محیطی دو زبانه پرورش یافت. در جوانی به زبان‌شناسان حلقۀ پراگ پیوست. هنگام جنگ جهانی دوم به اسارت نیروهای نازی درآمد، و پس از پایان جنگ به امریکا مهاجرت کرد (۱۹۴۶). در آن‌جا با آرا و عقاید ساختارگرایان بلومفیلدی آشنا شد و در دانشگاه کلمبیا به تدریس پرداخت. در ۱۹۵۵ به پاریس بازگشت و در دانشگاه سوربون زبان‌شناسی عمومی تدریس کرد. او دو رساله با نام‌های تشدید همخوانی با منشأ بیانی (القایی) در زبان‌های ژرمنی، زیر نظر آنتوان میه، و واج‌شناسی کلمه در زبان دانمارکی، متأثر از نظرات واج‌شناسی لوئی یلمسلو، تألیف کرده که همراه با دیگر آثارش نشان‌دهندۀ اصولِ عقاید او در زبان‌شناسی است و از آن‌ها با عنوان نقش‌گراییِ مدل مارتینه یاد می‌شود. مارتینه تا زمانی که در امریکا بود با رومن یاکوبسون ارتباط نزدیکی داشت، اما به‌سبب پاره‌ای اختلاف نظر‌ها، به‌ویژه دربارۀ جهانی‌های زبان، راه خود را از او جدا کرد. از زبان‌شناسان برجستۀ ایرانی که شاگرد مارتینه بوده‌اند می‌توان هرمز میلانیان، ابوالحسن نجفی، علی‌اشرف صادقی، زمردیان، و گیتی دیهیم را نام برد. از دیگر آثارش: تلفظ معیار فرانسه.