گيلسپي، ديزي (جان برکز) (1917ـ1993)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
دیزی (جان بِرْكْز) گيلِسْپی
Dizzy (John Briks) Gillespie
زادروز 1917م
درگذشت 1993م
ملیت امریکایی
شغل و تخصص اصلی نوازنده ترومپت‌
فعالیت‌های مهم تأسیس ارکستر سازمان ملل متحد
سبک جاز
گروه مقاله موسیقی

گیلِسْپی، دیزی (جان بِرْکْز) (1917ـ1993م) Gillespie, Dizzy (John Briks)

 

نوازنده امریکایی ترومپت‌ جاز. همراه با چارلی پارکر، خالق و نماینده اصلی سبک بی‌باپ بود. گیلسپی بر بسیاری از ترومپت‌نوازانِ مُدرن، ازجمله بر مایلز دیویس، تأثیر فراوان گذاشت، هرچند عمدتاً با گروه‌های جاز (کامبو) مرتبط بود. گیلسپی در ایالت کارولینای جنوبی به دنیا آمد. نخست عازم فیلادلفیا شد و سپس در 1937 به نیویورک رفت و در آن‌جا نخستین آهنگ‌های خود را در مقامِ تکنواز عرضه کرد. از اعضای ارکستر و رهبر گروه محبوب کَب کالووی (1939ـ1941) بود. حضوری کوتاه در گروه‌های دیگر داشت و کوآرتت خود را در 1942 تشکیل داد. سال پس از آن، نخستین آهنگ خود را با چارلی پارکر ساخت. تصویری که گیلسپی از خود در اذهان ترسیم کرد، مردی با ریشِ بُزی، کلاه بِره سیاه، و عینک آفتابی بود که همه طرفداران بی‌باپ در سرتاسر دنیا از آن تقلید می‌کردند. با این‌که قصدش از نامزدیِ ریاست جمهوریِ امریکا بیشتر به شوخی شبیه بود و وعده داده بود نامِ کاخِ سفید را به کاخِ آبی (بلوز که نوعی سبک موسیقی است) تغییر دهد، اما در عرصه موسیقی و در سطح بین‌المللی، آدمی جدی بود. در 1956 به نیابت از سوی وزارت کشور امریکا، تور فرهنگی برگزار کرد، و نخستین نوازنده جاز بود که چنین افتخاری نصیبش شد. در اواخر دهه 1980 ارکستر سازمان ملل متحد را تشکیل داد، و در آن بر عنصر موسیقی امریکای لاتین تأکید کرد، و این به حاصل زندگی و عمرش بدل شد.