فاتح، مصطفی (اصفهان ۱۲۷۸ـ لندن ۱۳۵۷ش)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از مصطفی فاتح)

فاتح، مصطفی‌ (اصفهان ۱۲۷۸ـ لندن ۱۳۵۷ش)

مدیرعامل‌ شرکت‌ نفت‌ ایران‌ و انگلیس‌. پس‌ از تحصیلات‌ مقدماتی‌، از اصفهان به‌ تهران‌ آمد و در مدرسۀ‌ امریکایی‌ها ادامۀ‌ تحصیل‌ داد و سپس‌ به‌ امریکا رفت‌ و از دانشگاه‌ کلمبیا در رشتۀ‌ اقتصاد فارغ‌التحصیل‌ شد. در ۱۳۰۰ش، به‌ استخدام‌ شرکت‌ نفت‌ ایران‌ و انگلیس‌ درآمد و معاون‌ نخستین‌ نمایندۀ‌ این‌ شرکت‌ در تهران،‌ و سپس‌ رئیس‌ ادارۀ‌ پخش‌ مواد نفتی‌ شد. پس‌ از شهریور ۱۳۲۰ش، جمعیت‌ ضد‌فاشیست‌ ایران‌ را تأسیس‌ کرد. نشریۀ مردم‌ ارگان‌ این‌ جمعیت‌ بود و در ۱۳۲۱ش امتیاز این‌ نشریه‌ را به‌ حزب‌ توده‌ داد. در ۱۳۲۶ش، به‌ معاونت‌ کل‌ شرکت‌ نفت‌ ایران‌ و انگلیس‌ منصوب‌ شد و به‌ خوزستان‌ رفت‌. در واقعۀ‌ خلع‌ ید از انگلیسی‌ها، از این‌ شرکت‌ استعفا کرد و سپس‌ مؤسس‌ و رئیس‌ هیئت‌مدیرۀ‌ بانک‌ تهران‌ شد. در خانۀ سِدان، اسناد وابستگی او به انگلستان افشا گردید. تألیفاتی‌ دربارۀ‌ اقتصاد و نفت‌ دارد که‌ معروف‌ترین‌ آن‌ها‌ پنجاه سال‌ نفت‌ ایران‌ است‌. در ۱۳۵۷ش‌ به‌ لندن‌ رفت‌ و به‌ فعالیت‌ بر‌ضد‌ رژیم‌ پهلوی‌ مشغول‌ شد. از دیگر آثارش: پول و بانکداری؛ راه پیشرفت در خط فارسی.