معجم المفهرس لالفاظ الحدیث النبوی الشریف (المعجم ...)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

مُعْجَم‌المفهرس لألفاظِ الحدیثِ النبویِّ الشریف (المُعْجَم‌...)
کتابی در فهرست الفاظ کتاب‌های حدیثی اهل سنت تألیف جمعی از مستشرقان به سرپرستی اشرف آرِنت‌یان وِنسینک و با همکاری محمد فؤاد عبدالباقی در هفت جلد. مؤلفان در این کتاب، الفاظ احادیث نُه کتاب از کتاب‌های حدیثی اهل سنت را ذیل ریشه هر کلمه و به‌ترتیب حروف الفبا آورده‌اند. آنان ابتدا افعال و سپس اسماء و دیگر مشتقات کلمه را آورده‌اند؛ برای نمونه ذیل ریشه ثقل ابتدا افعال اثقل و ثقل و سپس ثقیل، اثقل (صفت تفضیلی) و در آخر مثقال را ذکر کرده و زیر هر عنوان احادیثی را که این کلمات در آن‌ها به کاررفته همراه با رموز مربوط به آدرس آن ذکر کرده‌اند. مؤلفان برای هرکتاب و ابواب آن کدهایی تعیین کرده وکد هرکتاب را در پایین صفحات ذکر کرده‌اند. نام کتاب‌ها و کدها، عبارتند از م= صحیح مسلم؛ خ= صحیح بخاری؛ ط= الموطّأ مالک بن انس؛ حم‌= مُسنَد احمد بن حنبل؛ د‌= سنن ابی داود؛ دی= مُسند دارمی؛ ن‌= سُنن نِسائی؛ ت‌= سُنن تِرمِذی؛ جه‌= مُسند ابن ماجه. آنان همچنین دو ستاره (**) را به‌عنوان تکرار لفظ حدیث آورده‌اند. این کتاب را ونسینک با همکاری ۱۵ نفر از مستشرقان از جمله نیکلسون، نالینو، پدرسن و کراچوفسکی و با همکاری ویژه محمد فؤاد عبدالباقی در طول ۵۳ سال از ۱۹۱۶ تا ۱۹۶۹ تهیه و تدوین کرده‌اند. نخستین جلد آن در ۱۹۳۲ و جلد آخر آن در ۱۹۶۹ در چاپخانۀ بریل لندن (لایدن) هلند چاپ و منتشر شد. پس از آن نیز بارها در استانبول و بیروت افست شده است.