معیرالممالک،دوست علی خان (تهران ۱۲۵۵ـ ۱۳۴۵ش)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
دوستعلی خان معیرالممالک و فروغ فرخزاد
دوستعلی خان معیرالممالک و فروغ فرخزاد

دوستعلی‌خان مُعیِّرالممالک (تهران ۱۲۵۵ـ ۱۳۴۵ش)

از رجال دورۀ قاجاریه و نویسنده، نقاش و خطاط ایرانی. در ۱۲۸۸ق، ملقب به نظام‌الدوله شد. مادر او، عصمت‌الدوله، دختر ناصرالدینشاه قاجار و پدرش دوست‌محمد‌خان است. از ۷سالگی نزد معلمان خصوصی به یادگیری زبان‌های فارسی و عربی و فن خط و نقاشی پرداخت. از ۱۱‌سالگی، نزد معلمی فرانسوی، زبان فرانسه آموخت و در ۱۷‌سالگی در خدمت نظام، از افسران اتریشی چنان تعلیم گرفت که به فرمان پدربزرگ خود، ناصرالدین‌شاه قاجار، به سرتیپ اولی و آجودانی حضور همایونی منصوب شد. در ۲۳سالگی وزارت مخزن نظام (سررشته‌داری ارتش) به او تفویض شد. اما با رنجش از توطئۀ ناموفق عین‌الدولۀ صدراعظم، پست و مقام خود را رها ساخت و تا پایان عمر سرگرم موسیقی و نقاشی شد. سلسلۀ مقالات او با نام رجال عصر ناصری در مجلۀ یغما از جهت لطف بیان و لطافت سبک قبول عامه یافت. از آثارش: رجال عصر ناصری (۱۳۶۱ش)؛ یادداشت‌هایی از زندگانی خصوصی ناصرالدین‌شاه (۱۳۶۲ش)؛ وقایع‌الزّمان (۱۳۶۱ش). چند تابلوی نقاشی هم از او به‌جا مانده است.