نقش (جامعه شناسی)
نَقش (جامعه‌شناسی)(role)
در علوم اجتماعی، نقش یا نقش‌هایی که فرد در جامعه بازی می‌کند، چه برای کمک به عملکرد نظام اجتماعی و چه به‌منزلۀ وظیفۀ اجتماعی در قبال دیگران. ایفای نقش به روش‌هایی اطلاق می‌شود که کودک نقش بزرگ‌سالان را در بازی‌های کودکانه به خود می‌گیرد. هر فرد شماری از نقش‌ها را در جامعه بازی می‌کند؛ مثلاً یک زن ممکن است در یک زمان کارمند، مادر، و همسر باشد. جامعه‌شناسان نقش‌های رسمی[۱]، مثل پزشک یا سیاستمدار، را از نقش‌های غیررسمی[۲]، مثل مادر یا شوهر که بر ارتباطات شخصی استوارند، متمایز می‌دانند. نقش‌های اجتماعی مستلزمِ برآورده‌شدنِ چشم‌داشت‌های دوطرفه است؛ پزشک فقط در شرایطی نقش خود را به‌درستی ایفا می‌کند که بیمارانش چنین کنند، پدر نیز برای ایفای نقش‌اش به پشتیبانی فرزندان نیاز دارد. جامعه‌شناسان نقش‌های انتسابی[۳] را، که از بدو تولد همراهِ افراد است، نیز از نقش‌های اکتسابی[۴]، که درخلال زندگی فراگرفته می‌شوند، متمایز می‌دانند. ستیزۀ نقش‌ها[۵] در شرایطی بروز می‌کند که دو یا چند نقشِ ناسازگار به فرد محول شود.