کندی، یعقوب بن اسحاق (کوفه ح ۱۸۵ـ بغداد ح ۲۶۰ ق)

کِنْدی، یعقوب بن اسحاق (کوفه ح ۱۸۵ـ بغداد ح ۲۶۰‌ق)

یعقوب بن اسحاق کِنْدی
زادروز	کوفه ح ۱۸۵ق
درگذشت	بغداد ح ۲۶۰‌ق
محل زندگی	عراق
ملیت	عرب
شغل و تخصص اصلی	فیلسوف
شغل و تخصص های دیگر	پزشک، ریاضی‌دان، موسیقی‌دان
آثار	الفلسفةالاولی؛ رسالة فی مائیة العقل
گروه مقاله	فلسفه، منطق و کلام

مشهور به فیلسوف‌العرب، فیلسوف، پزشک و ریاضی‌دان مسلمان. نیای بزرگ وی از قبیلۀ کنده و از اصحاب پیامبر اسلام (ص) و پدرش حاکم کوفه در زمان مهدی عباسی و هارون‌الرشید بود. دوران کودکی خود را در کوفه، که در آن زمان مرکز علوم عقلی بود، با فراگیری مقدمات علوم سپری کرد و سپس در بغداد زبان‌های یونانی و سریانی را آموخت، تا بدان‌جا که بعداً توانست ترجمه‌های متون فلسفی دیگران را اصلاح کند. در زمان اقامتش در بغداد، از اعتبار خاصی نزد مأمون، معتصم و متوکل عباسی برخوردار شد. اعتقادات فلسفی کندی آمیزه‌ای از آرای نوافلاطونیان و مبانی معتزلی است. کندی دربارۀ مسئلۀ نسبت فلسفه و شرع معتقد بود که الهیات برتر از فلسفه است، ولی برای دفاع از الهیات و شناخت موجودات باید فلسفه آموخت، زیرا علمِ کامل الهیات نزد انبیا است و مختص آن‌ها و از علامت نبوتشان است، پس بسندگی یک‌سویه به الهیات غیرعقلانی است. وی در اثبات وجود خدا از برهان علیت و نظم بهره گرفت و با تحلیل اصطلاح نامتناهی بر قدیم‌‌نبودن عالم استدلال کرد و با تحلیل عقل بالملکه به‌نوعی به بحث اتحاد عاقل و معقول رسید. کندی افزون بر مباحث فلسفی دارای آرای خاصی در مبانی طبیعی است. او تأثیر داروهای طبی را قرین تناسبی هندسی بین مقدار، کیفیت و طبع آن‌ها دانسته و در معالجات طبی از موسیقی بهره جسته است. از کندی حدود ۳۰۰ اثر در فلسفه و منطق، حساب و هندسه و نجوم، طب، سیاست و جز آن‌ها گزارش شده که به‌رغم ازبین‌رفتن برخی از آن‌ها، ترجمۀ لاتینی آن‌ها موجود است. از آثار اوست: الفلسفةالاولی؛ رسالة فی مائیة العقل؛ فی کمیة کتب ارسطو؛ رسالة فی احداث الجو؛ رسالة فی الموسیقی؛ الادویة المرکبة؛ رسالة فی التنجیم؛ المّد و الجزر.