گاما، واسکو دو (۱۴۶۹ـ۱۵۲۴)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

گاما، واسْکو دو (۱۴۶۹ـ۱۵۲۴)(Gama, Vasco da)

گاما، واسْکو دو

(یا: واشکو دا گاما) کاشف و دریانورد پرتغالی. نخستین اروپایی بود که از راه دریا به هند رسید. در جوانی در جنگ‌ بر ضد کاستیل[۱] شرکت کرد و در ۹ ژوئیۀ ۱۴۹۷م به‌دستور مانوئل[۲]، پادشاه پرتغال[۳]، با چهار کشتی از لیسبون رهسپار هند شد. در نوامبر، دماغۀ امید نیک[۴] (نخستین‌بار بارتولومئو ‌دیاش[۵]، دریانورد پرتغالی، در ۱۴۸۸م آن را دور زده بود) را دور زد و در مالیندی[۶] بر ساحل شرقی افریقا لنگر انداخت. دو گاما به کمک یک راهنمای هندی مسیر خود را در سمت شرقی دنبال کرد و در ۲۰ مۀ ۱۴۹۸م به کالیکات[۷] (کوژیکود[۸] فعلی)، بر ساحل مالابار[۹] هند، رسید. به‌علت دشمنی بازرگانان مسلمان، نتوانست مرکز تجارت پرتغال را در آن‌جا تأسیس کند. در ۱۴۹۹م به پرتغال بازگشت و از او بسیار ستایش شد. درپی کشفیات دو گاما، پدرو آلوارش کابرال[۱۰]، دریانورد پرتغالی، فوراً رهسپار هند شد و مرکز دادوستد پرتغال را در کالیکات تأسیس کرد. پس از رسیدن خبر قتل کابرال و سایر پرتغالی‌ها در کالیکات، دو گاما، که لقب دریاسالار هند را گرفته بود، برای انتقام‌جویی اعزام شد. او در راه کالیکات، موزامبیک و سوفالا[۱۱] (بخشی از موزامبیک فعلی)، واقع در شرق افریقا، را مستعمرۀ پرتغال کرد. پس از ورود به کالیکات، ساکنان آن را سرکوب و راجه را وادار به صلح کرد. او با محمولۀ بزرگی از ادویه، هند را ترک کرد و در ۱۵۰۳ به پرتغال رسید و بیست سال مأموریت دریایی نداشت. در ۱۵۲۴، نایب‌السلطنۀ هند شد و برای مبارزه با فساد مسئولان پرتغالی، رهسپار آن سرزمین شد. در پاییز ۱۵۲۴ به هند رسید، اما سه ماه بعد درگذشت.

 


  1. Castile
  2. Manuel
  3. King of Portugal
  4. Cape of Good Hope
  5. Bartholomeu Diaz
  6. Malindi
  7. Calicut
  8. Kozhikode
  9. Malabar Coast
  10. Pedro Alvares Cabral
  11. Sofala