گل

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۴ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۵:۲۳ توسط Nazanin (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

گل (flower)

گل
گل

واحد تولیدمثلی گیاه نهاندانه[۱] یا گیاه گل‌دار[۲]. معمولاً از چهار حلقه برگ‌های[۳] تغییرشکل‌یافته تشکیل می‌شود: کاسبرگ[۴]، گلبرگ‌[۵]، پرچم[۶]،‌ و برچه[۷]. این اجزا روی محوری مرکزی (نهنج[۸]) قرار می‌گیرند. تنوع بسیار در اندازه، رنگ، تعداد، و آرایش این اجزا با روش گرده‌افشانی[۹] ارتباط نزدیک دارد. گل‌های سازش‌یافته برای گرده‌افشانی با باد معمولاً دارای گلبر‌گ‌ها و کاسبرگ‌های تحلیل‌رفته یا فاقد این اجزایند و کلاله‌های[۱۰] پرمانندی دارند که به‌منظور به دام‌انداختن گرده‌های منتقل‌شده با باد به‌سمت بیرون گل آویزان شده‌اند. به‌عکس، گلبرگ‌های گل‌هایی که با حشرات گرده‌افشانی می‌شوند، معمولاً بسیار مشخص و رنگین‌اند.

ساختار. کاسبرگ‌ها و گلبرگ‌ها به‌ترتیب کاسۀ گل[۱۱] و جام گل[۱۲]، و این دو با یکدیگر گلپوش[۱۳] را تشکیل می‌دهند که وظیفۀ آن حفاظت از اجزای گل و جلب موجودات گرده‌افشان است. پرچم‌[۱۴] در میان گلبرگ‌ها قرار دارد. هر پرچم پایه‌ای آویخته دارد که در انتها دارای میله[۱۵]های حاوی دانۀ گرده است. به مجموعۀ پرچم‌های گل نافه گل[۱۶] (اندام‌ نر[۱۷]) می‌گویند. حلقۀ درونی گل شامل برچه‌هاست که هریک متشکل از یک تخمدان حاوی تخمک[۱۸] و یک کلاله در انتهای پایه‌ای نازک (خامه[۱۹]) است. به مجموعۀ برچه‌ها مادگی[۲۰] (اندام‌ ماده[۲۱]) می‌گویند.

انواع گل. گل‌ها از نظر اندازه بسیار متنوع‌اند. ممکن است مانند عدسک آبی[۲۲] آن‌قدر کوچک باشند که با چشم غیر مسلح به‌سختی دیده ‌شوند یا مانند گل‌های غول‌پیکر رافلزیای مالزیایی[۲۳] آن‌قدر بزرگ باشند که قطر تنه آن‌ها به یک متر برسد. گل ممکن است روی گل‌آذین[۲۴] به‌صورت منفرد یا مجتمع قرار داشته باشد. به پایۀ گل‌آذین پایک[۲۵]، و به پایۀ گل منفرد دُمگل[۲۶] می‌گویند. گلی که هر دوی اندام‌های تولیدمثلی نر و ماده را داشته باشد نر ـ ماده (هرمافرودیت)[۲۷] است. اگر اندام‌های نر و ماده روی یک گیاه، اما به‌صورت مجزا قرار داشته باشند، آن گیاه را یک پایه[۲۸] می‌نامند و اگر اندام‌های نر روی یک گیاه و اندام ماده روی گیاه (پایۀ) دیگر قرار داشته باشند، آن گیاه دو‌پایه[۲۹] نامیده می‌شود.

 


  1. angiosperm
  2. flowering plant
  3. whorls
  4. sepal
  5. petal
  6. stamen
  7. carpel
  8. receptacle
  9. pollination
  10. stigmas
  11. calyx
  12. corolla
  13. perianth
  14. stamen
  15. filament
  16. androecium
  17. male organs
  18. ovules
  19. style
  20. gynoecium
  21. female organs
  22. duck weed
  23. malaysia rafflesia
  24. inflorescences
  25. peduncle
  26. pedicel
  27. hermaphrodite
  28. monoecious
  29. dioecious