ماده تاریک

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Dark matter)

مادّۀ تاریک (dark matter)
براساس برخی از نظریه‌های جدید کیهان‌شناسی[۱]، مادۀ تشکیل‌دهندۀ ۹۰ تا ۹۹ درصد جرم عالم. این ماده تاکنون آشکارسازي نشده است. اگر وجود مادۀ تاریک مسلّم شود، بسیاری از اثرهای گرانشیِ توجیه نشده در حرکت کهکشان‌[۲]ها توجیه خواهد شد. نظریه‌های ساخت مادۀ تاریک مبتنی بر وجود ذرات اتمی[۳] ناشناخته (مادۀ تاریک سرد[۴]) یا نوترینوهای[۵] سریع (مادۀ تاریک داغ[۶])، یا آمیخته‌ای از هردوی آن‌هاست. در ۱۹۹۳، اخترشناسان بخشی از مادۀ تاریک را به‌صورت سیاره‌های سرگردان[۷]، کوتوله‌های قهوه‌ای[۸]، و احتمالاً ستاره‌هایی از گداز افتاده تشخیص دادند. این اجسام به ماچو (اجسام هاله‌ای پُرجرم و فشردۀ اختر فیزیکی)[۹] معروف‌اند و ممکن است تشکیل‌دهندۀ نیمی از مادۀ تاریک موجود در هالۀ[۱۰] راه شیری[۱۱] باشند.

 


  1. cosmology
  2. galaxy
  3. atomic particles
  4. cold dark matter
  5. neutrino
  6. hot dark matter
  7. stray planets
  8. brown dwarfs
  9. (MACHO (massive astrophysical compact halo objects
  10. halo
  11. Milky Way