پانینی
(تغییرمسیر از Panini)
پانینی (قرن ۴پ‌م)(Panini)
مشهورترین نحوی هندی. در زبان، از جنبه‌های گوناگون اهمیت دارد. روش توصیفش بسیار شبیه کار زبان‌شناسان ساخت‌گرای معاصر است. در مقام نحوی مرجع، تأثیرش در منطق، شرح مناسک، شعر و فلسفۀ محض فوق‌العاده است. افزون بر این، با دستورزبانش، شکل کامل زبان سانسکریت را برای همیشه تثبیت کرد. دستورزبان پانینی، اَشْتادهیایی[۱] (۲ جلد، ۱۸۰۱ـ ۱۸۰۸)، در هشت باب و ۳۲ بخش، سرمشق ایجاز در زبان است. قواعد به اختصار تدوین و مقولات دستوری به روشنی تعریف شده‌اند. کتاب پانینی در واقع حاصل گردآوری و تکمیل نظریه‌های گوناگون است. اصولاً در هند باستان علم نحو، مثل سایر دانش‌های هندوها، ریشه در مناسک برهمنی داشت و هدف آن نیز حفظ متون مقدسی بود که در اواخر عصر ودایی[۲] دیگر مفهوم نبودند.