پرماداسا، راناسینگهه (۱۹۲۴ـ۱۹۹۳)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Ranasinghe Premadasa)

پرِماداسا، راناسینْگهِه (۱۹۲۴ـ۱۹۹۳)(Premadasa, Ranasinghe)
دولتمرد راست‌گرای سریلانکایی، نخست‌وزیر (۱۹۷۸ـ۱۹۸۸) رئیس‌جمهور (از ۱۹۸۸). با مسکن‌سازی انبوه و برنامۀ‌ فقرزدایی محبوبیت فراوان کسب کرد. در‌پی گفتگو‌های صلح با چریک‌های «ببرهای تامیل» برآمد، ولی در زمان ریاست‌جمهوری در یک بمب‌گذاری انتحاری در مرکز کلمبو به‌قتل رسید؛ ببرهای تامیل مسئولیت خود را در این قتل تکذیب کردند. پرماداسا از کاست‌ پایین هینایا[۱]، در یک منطقۀ فقیرنشین کلمبو متولد شد، ولی توانست در کالج معتبر کاتولیک سنت جوزف تحصیل کند. در آغاز عضو حزب کارگر بود و پس از استقلال سریلانکا در ۱۹۴۸، عضو شورای شهر و معاون شهردار شد. در ۱۹۶۰ از حزب ملی متحد (UNP) محافظه‌کار به مجلس راه یافت و در شمار افراد مورد حمایت جونیوس ریچارد جایه‌واردنه[۲]، نخست‌وزیر (۱۹۷۷ـ۱۹۷۸) و رئیس‌جمهور سریلانکا (۱۹۷۸ـ۱۹۸۸)، درآمد. در ۱۹۶۵ـ۱۹۶۸ و ۱۹۷۰ـ۱۹۷۷ ناظم پارلمانی حزب ملی متحد، و در ۱۹۶۸ـ۱۹۷۰ وزیر حکومت محلی، مسکن و ساختمان بود و در ۱۹۷۸ نخست‌وزیرِ جایه‌واردنه شد و برنامۀ ساخت مسکن عموم و فقرزدایی را آغاز کرد. همچنین در ۱۹۸۷ موضع ملی‌گرایانۀ سینهالی[۳]ها را در پیش گرفت و از قرارداد هند ـ سریلانکا، که جایه‌واردنه و راجیو گاندی نخست‌وزیر هند امضا کرده بودند، حمایت نکرد. پرماداسا در مقام رئیس‌جمهوری دربارۀ خروج سربازان حافظ صلح هندی از شبه‌جزیرۀ جفنه[۴] در شمال سریلانکا مذاکره کرد و به آتش‌بس پانزده ماهه با نیروهای جدایی‌خواه تامیل دست یافت. او دستور عملیات شدید بر‌ضد جنبش مارکسیست JVP در جنوب را صادر کرد که از اوت تا سپتامبر ۱۹۸۹ دست‌کم ۵هزار قربانی گرفت. اقدامات بی‌محابای او باعث برقراری ثبات سیاسی و احیای اقتصاد سریلانکا شد. رقبای او در حزب ملی متحد ازجمله لعلیت آتولات مودالی[۵] وزیر پیشین امنیت ملی (که او نیز در ۱۹۹۳ به‌قتل رسید) و جَمانی دیسانایکه[۶]ـ که با رفتار خودکامانه پرماداسا در حاشیه قرار گرفته بودند، با انشعاب از حزب، جبهه ملی متحد دموکراتیک را تأسیس کردند.

 


  1. Hinaya
  2. Junius Richaes Jayawardene
  3. Sinhalese
  4. Jaffna
  5. Lalith Athulathmudali
  6. Gamani Dissanayake