تحلیل سال چینه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Varve analysis)

تحلیل سالْ‌چینِه (varve analysis)

روشی برای سن‌یابی[۱] باستان‌شناختی، با استفاده از الگوی‌های ضخامت سال‌چینه[۲]های سالانه. این سال‌چینه‌ها نهشته‌هایی یخچالی‌اند که در دریاچه‌های نزدیک لبۀ پَسرَوی یخچال پدید می‌آیند. تابستان گرم سال‌چینه‌ای ضخیم ایجاد می‌کند، زیرا در تابستان‌های گرم، سرعت ذوب یخچال بیشتر است و شن و رس زیادی بر جای می‌گذارد، در حالی که تابستان خنک لایۀ سال‌چینۀ نازکی ایجاد می‌کند. با تحلیل الگوی‌های ضخامت در سال‌‌چینه‌ها و تعمیم آن به مناطق مجاور، گاه‌شناختی تا پایان عصر یخبندان جدید تهیه شده است. این روش را اولین‌بار ژرار دو گیر[۳]، زمین‌شناس سوئدی، عرضه کرد و الگوهای منظم رسوبات یخچالی در دریاچه‌ها را تشخیص داد (۱۸۷۸). او عقب‌نشینی یخچالی ۳,۶۰۰ سال گذشته را پی‌گیری و قدمت آن را تعیین کرد. این توالی با سال‌چینه‌های خورهای (خلیج‌های دهانه‌ای) رودخانه‌ای حاصل از سیلاب سالانۀ منظم، که حدوداً ۷۵۰۰ سال، تا ۷۰۰ م، قدمت داشتند، سن‌یابی شد. ممکن است تحلیل سال‌چینه و گرده[۴] با هم برای تعیین زمان ظهور گیاهان و گونه‌های درختان گوناگون به‌کار رود. زمان ظهور درخت توسکا[۵]، گونۀ آلنوس گلوتینوزآ[۶]، در سوئد تقریباً ۶,۸۵۰ سال پ‌م است. این قدمت با مطالعۀ گرده‌های موجود در ساختار سال‌چینه‌ها تعیین شده است.


  1. dating
  2. varve
  3. Gerard de Geer
  4. pollen
  5. alder
  6. alnus glutinosa