مکاترونیک

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

مکاترونیک Mechatronics

عنوانی برای یکی از علوم مهندسی جدید. واژه‌ی مکاترونیک برگرفته از دو کلمه مکانیک و الکترونیک است و مهندسی مکاترونیک نیز، ترکیبی از علوم مهندسی مکانیک، الکترونیک و کامپیوتر است. همچنین، مهندسی مکاترونیک زمینه‌های علمی دیگری- از جمله ارتباطات از راه دور، مهندسی سیستم­‌ها، فناوری رایانه و کنترل و ابزار دقیق را نیز شامل می‌­شود.

واژه‌ی مکاترونیک اولین‌بار در سال ۱۹۶۹ میلادی توسط یک مهندس ژاپنی به نام تسورو موری ابداع شد که به عنوان جایگزینی برای واژه‌ی «سیستم‌های الکترومکانیکی» شناخته شد. البته در برخی موارد، مهندسی کنترل و اتوماسیون نیز با این واژه مورد خطاب قرار می‌­گیرند.

تلفیق علوم مختلف در دهه­‌های اخیر توانسته راه­‌حل­‌های جدیدی به منظور رفع چالش­‌های موجود در زمینه ‌های مختلف ارائه نماید؛ لذا شکل‌گیری این شاخه­‌ی جدید از علوم مهندسی، به کمک افزودن هوش به سیستم‌­ها، موجب افزایش کارایی، دقت، سرعت و قابلیت اطمینان‌بخشی و همچنین، کاهش هزینه‌­ها شده است. افزون بر این موارد، بهبود کنترل متغیرهای وابسته به یک سیستم و ایجاد توانایی تصمیم‌گیری برای یک سامانه را می‌­توان از دیگر ویژگی­‌های مثبت یک سیستم مکاترونیکی برشمرد. در نتیجه، این علم  امروزه به عنوان یک شاخص بسیار مهم در پیشرفت صنایع گوناگون شناخته می­‌شود.

ساختارهای برگرفته از علم مکاترونیک به طور گسترده‌ای در زندگی ما مشهود هستند که به طور مثال، می‌­توان به اجزای هوشمند به کار رفته در یک خودرو (مانند یاتاقان­‌های مغناطیسیِ بدون تماس)، وسایل نقلیه هدایت خودکار، روبات­‌ها، دستگاه­‌های پردازش تصویر و صدا (مانند اپراتورهای صدا و دستگاه فوکوس خودکار)، دستگاه­‌های اندازه­‌گیری هوشمند (مانند کالیبراسیون)، تست حسگرها، لوازم خانگی (مانند ماشین‌های ظرف‌شویی و لباس‌شویی) و دستگاه‌هایی در زمینه‌ی پزشکی (مانند پروب‌های اولتراسونیک و دستگاه‌­های آرتروسکوپی) اشاره نمود.