سردار اسعد بختیاری ، جعفرقلی خان (بختیاری ۱۲۵۸ـ۱۳۱۳ش)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
جعفرقلی‌ خان سردار اَسعَد بختیاری‌
زادروز بختیاری 1258ش
درگذشت 1313ش
ملیت ایرانی
نام‌های دیگر سردار اسعد سوم
شغل و تخصص اصلی دولتمرد
لقب سردار بهادر
آثار خاطرات (به کوشش ایرج افشار)
گروه مقاله تاریخ ایران
خویشاوندان سرشناس علی‌قلی‌خان بختیاری (پدر)

سردار اَسعَد بختیاری‌، جعفرقلی‌ خان‌ (بختیاری ۱۲۵۸ـ۱۳۱۳ش)

سردار اَسعَد بختياري‌، جعفرقلي‌ خان‌

(یا: سردار اسعد سوم؛ ملقب به «سردار بهادر») از سران مشهور خوانین بختیاری و از رجال دورۀ پهلوی. پسر ارشد علی‌قلی‌خان بختیاری، سردار اسعد دوم، بود و در ۱۲۸۴‌ش لقب «سردار بهادر» گرفت و در ۱۲۸۸‌ش همراه پدرش از فاتحان تهران بود که به خلع محمدعلی‌شاه از سلطنت و اخراج او از کشور انجامید و در همین سال به همراه یفرم‌خان ارمنی طغیان‌گران شاهسون را در ناحیۀ اردبیل و خلخال سرکوب کرد. در ۱۲۸۹‌ش مأمور خلع سلاح انقلابیون مشروطه‌خواه در پارک اتابک تهران شد و به بختیاری رفت و شورش‌ها را فرونشاند و با همراهی یفرم‌خان و سردار محتشم، ارشدالدوله را در ورامین و سالارالدوله را در غرب شکست داد. در ۱۲۹۰‌ش به همت او سپاهان محمدعلی‌شاه که برای بازگرداندن او به تخت سلطنت به کشور حمله کرده بودند، شکست خوردند. در ۱۲۹۶‌ش حکمران سلطان‌آباد (اراک) شد. در ۱۲۹۷‌ش پس از درگذشت پدرش لقب «سردار اسعد» گرفت. از ۱۲۹۹ تا ‌۱۳۰۱ش حاکم کرمان بود و در این سال مدتی را بدون منصب در تهران گذراند. از فروردین ۱۳۰۲ تا اردیبهشت ۱۳۰۳‌ش به حکومت خراسان رسید. سردار اسعد در دولت مستوفی‌الممالک از شهریور ۱۳۰۲ تا خرداد ۱۳۰۵‌ش وزیر پست و تلگراف بود و پس از یک سال استراحت در تهران و کناره‌گیری از مناصب دولتی در خرداد ۱۳۰۶ تا آذر ۱۳۱۲‌ش در دولت مخبرالسلطنه هدایت وزیر جنگ بود. تا آن‌که در این تاریخ در بابل به دستور رضاشاه و به اتهام تحویل محمولۀ بزرگ تفنگ به ایل بختیاری توقیف و به زندان قصر منتقل شد و در دهم فروردین ‌۱۳۱۳ش مسموم و کشته شد. خاطرات او پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ۱۳۷۲‌ش به کوشش ایرج افشار چاپ و منتشر شده است.