آلپ، کوه های: تفاوت میان نسخه‌ها

<p style="text-align: justify;">آلپ، کوه‌های (Alps)<br/> [[File:10180400-1.jpg|thumb|کوه‌های آلپ]]مرتفع‌ترین و بزرگ‌ترین رشته‌کوه [[اروپا، قاره|اروپا]]. به طول تقریبی ۹۶۰ کیلومتر. به شکل قوسی عظیم از ساحل مدیترانه‌ای [[فرانسه]] در غرب، از شمال [[ایتالیا]]، [[سوییس|سوئیس]]، جنوب [[آلمان]]، و [[اتریش]]، تا حومه‌های [[وین]]<ref>Vienna</ref> و رود [[دانوب]]<ref>River Danube</ref> در شرق امتداد دارد. همچنین، کوه‌های آلپاین<ref>Alpine</ref> در امتداد ساحل [[آدریاتیک، دریای|آدریاتیک]] وارد [[اسلوونی]] و [[کروآسی]] می‌شوند. آلپ، مرز طبیعی بین چندین کشور واقع در جنوب مرکزی اروپاست. مرتفع‌ترین قلۀ<ref>peak</ref> آن [[مون بلان]]<ref>Mont Blanc</ref> به بلندی ۴,۸۰۷ متر، در مرز فرانسه و ایتالیا واقع شده است. آلپ سرچشمۀ بسیاری از رودهای بزرگ اروپا ـ یا ریزابه‌های آن‌ها ـ مانند [[راین]]، [[رون، رود|رون]]<ref>Rhône</ref>، [[پو، رود|پو]]<ref>Po</ref>، و دانوب است. علاوه ‌بر [[کشاورزی]]، فعالیت مهم اقتصادی در آلپ، [[گردشگری]] است؛ گردشگران بسیاری در زمستان برای [[اسکی (ورزش)|اسکی]] و در تابستان به‌منظور سیر و سیاحت و پیاده‌روی در مناطق زیبای طبیعی به این ناحیه سفر می‌کنند. کوه‌های آلپ منبع بزرگ تأمین [[نیروی برقابی]] است. باران‌های اسیدی آسیب فراوانی به مناطق پردرخت آلپ رسانده است. گردنه‌های آلپ نیز عبارت‌اند از گردنۀ [[برنر، گردنه|برنر]]<ref>Brenner Pass</ref> (۱,۳۷۰ متر) بین اتریش و ایتالیا؛ [[سن برنار، گردنه های|سن‌برنار]] بزرگ<ref>Great St Bernard</ref> (۲,۴۷۳ متر) بین سوئیس و ایتالیا؛ و گردنۀ [[سن گوتار، گذرگاه|سن گوتار]]<ref>St Gotthard Pass</ref> (۲,۱۰۸ متر) در جنوب سوئیس. گردنۀ برنر که کم‌ارتفاع‌ترین گردنۀ اصلی آلپ به‌‌شمار می‌رود. بقایای جاده‌های رومی در رأس این گردنه دیده می‌شوند. در طی تاریخ، بازرگانان، ‌مهاجمان، و زائران از این گردنه‌ها عبور کرده‌اند. [[هانیبال]]<ref>Hannibal</ref>، سردار [[کارتاژ]]، در ۲۱۸پ‌م با عبور از گردنۀ سن‌برنار کوچک<ref>Little St Bernard Pass</ref> به روم حمله کرد؛ [[لوتر، مارتین (۱۴۸۳م ـ۱۵۴۶)|مارتین لوتر]]<ref>Martin Luther</ref>، اصلاح‌طلب [[پروتستان، مذهب|پروتستان]]، در سفر قهرمانانۀ خود به رم (۱۵۱۰م) پیاده از گردنۀ برنر گذشت؛ و [[ناپلئون اول|ناپلئون بناپارت]] از راه سن برنار بزرگ به ایتالیا حمله کرد (۱۸۰۰م) و مهندسان نظامی خود را واداشت تا نخستین جاده را در گردنۀ [[سمپلون، گذرگاه|سمپلون]]<ref>Simplon Pass</ref> بسازند (۱۸۰۰ـ۱۸۰۵م). با بهترشدن خطوط ارتباطات در قرن‌های ۱۹ و ۲۰م، این ناحیه به پرجمعیت‌ترین نواحی کوهستانی اروپا تبدیل شده است. اولین تونل بزرگ آلپ، [[مون سنی]]<ref>Mont Cenis</ref> بین فرانسه و ایتالیا، از ۱۸۵۷ تا ۱۸۷۰م ساخته شد و در ۱۸۷۱م گشایش یافت. خط سن گوتار<ref>St Gotthard</ref>، با تونل‌های پرپیچ‌وخم آن در گوشِنن<ref>Goschenen</ref>، از ۱۸۷۲ تا ۱۸۸۲م، و تونل راه‌آهن سمپلون، طویل‌ترین تونل جهان، نیز از ۱۸۹۸ تا ۱۹۰۶م ساخته شد.</p> <p style="text-align: justify;">&nbsp;</p>