جمال زاده، محمدعلی (اصفهان ۱۲۷۱ـ ژنو ۱۳۷۶ش): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
محمدعلی جمالزاده (اصفهان | محمدعلی جمالزاده (اصفهان ۱۲۷۱ - ژنو ۱۳۷۶ش)<br> | ||
{{جعبه زندگینامه | {{جعبه زندگینامه | ||
|عنوان =محمدعلی جمالزاده | |عنوان =محمدعلی جمالزاده | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
|باشگاه = | |باشگاه = | ||
}} | }} | ||
[[پرونده:16082000- 2.jpg|جایگزین=جمالزاده|بندانگشتی|جمالزاده]] | [[پرونده:16082000- 2.jpg|جایگزین=جمالزاده|بندانگشتی|محمدعلی جمالزاده]] | ||
<p>داستان‌نویس، محقق تاریخ و فرهنگ عامیانۀ ایرانی و مترجم. وی را در کنار [[صادق هدایت]] و [[بزرگ علوی]] سه بنیان‌گذار اصلی ادبیات داستانی معاصر فارسی می‌دانند. فرزند سید جمال‌الدین واعظ است. سخنرانی‌های روایی و عوام‌فهم پدر، تأثیر بسیار در شکل‌گیریِ آیندۀ او داشت. جمالزاده پیش از قتل پدر برای ادامۀ تحصیل عازم بیروت شد. از آن‌جا به پاریس رفت و در رشتۀ حقوق درس خواند. به هنگام جنگ جهانی اول برای پیوستن به کمیتۀ ملّیّون ایرانی، به برلین رفت و چندسالی درگیر فعالیت‌های سیاسی | <p>داستان‌نویس، محقق تاریخ و فرهنگ عامیانۀ ایرانی و مترجم. وی را در کنار [[صادق هدایت]] و [[بزرگ علوی]] سه بنیان‌گذار اصلی ادبیات داستانی معاصر فارسی می‌دانند. فرزند سید جمال‌الدین واعظ است. سخنرانی‌های روایی و عوام‌فهم پدر، تأثیر بسیار در شکل‌گیریِ آیندۀ او داشت. جمالزاده پیش از قتل پدر برای ادامۀ تحصیل عازم بیروت شد. از آن‌جا به پاریس رفت و در رشتۀ حقوق درس خواند. به هنگام جنگ جهانی اول برای پیوستن به کمیتۀ ملّیّون ایرانی، به برلین رفت و چندسالی درگیر فعالیت‌های سیاسی - نظامی شد. اما از آن پس دیگر گِرد سیاست نگشت و بهعنوان مترجم سفارت مشغول به‌‌کار شد. در عین حال در انتشار مجلات ''نامۀ'' ''فرنگستان'' (۱۳۰۳) و ''علم و هنر'' (۱۳۰۶) نقش فعالی ایفا کرد. </p> | ||
<p>جمالزاده از سال ۱۳۱۱ در ژنو ساکن شد و به کار در دفتر بین‌المللی کار پرداخت. از ۱۳۰۴ به بعد، از همکاران ثابت‌قدم [[حسن تقی زاده|سید‌حسن تقی‌زاده]] در انتشارات روزنامۀ کاوه بود. اولین داستانش، «فارسی شکر است»، نیز در همین روزنامه به چاپ رسید. پیش از آن‌که نخستین مجموعۀ داستان ایرانی، ''یکی بود، یکی نبود'' (۱۳۰۰) را منتشر کند، ''گنج شایگان'' (برلین، ۱۲۹۵) را در باب اقتصاد ایران نوشت و «تاریخ روابط ایران و روس» را به ضمیمۀ مجلۀ ''کاوه'' انتشار داد. پس از آن نیز مقالات ادبی و تاریخی بسیار نوشت. ''فرهنگ لغات عامیانه'' (۱۳۴۱) را گردآوری کرد و ترجمۀ آزادی از آثار شیلر، [[مولیر]]، [[ایبسن، هنریک (۱۸۲۸ـ۱۹۰۶)|ایبسن]] و دیگران ارائه داد. </p> | <p>جمالزاده از سال ۱۳۱۱ در ژنو ساکن شد و به کار در دفتر بین‌المللی کار پرداخت. از ۱۳۰۴ به بعد، از همکاران ثابت‌قدم [[حسن تقی زاده|سید‌حسن تقی‌زاده]] در انتشارات روزنامۀ کاوه بود. اولین داستانش، «فارسی شکر است»، نیز در همین روزنامه به چاپ رسید. پیش از آن‌که نخستین مجموعۀ داستان ایرانی، ''یکی بود، یکی نبود'' (۱۳۰۰) را منتشر کند، ''گنج شایگان'' (برلین، ۱۲۹۵) را در باب اقتصاد ایران نوشت و «تاریخ روابط ایران و روس» را به ضمیمۀ مجلۀ ''کاوه'' انتشار داد. پس از آن نیز مقالات ادبی و تاریخی بسیار نوشت. ''فرهنگ لغات عامیانه'' (۱۳۴۱) را گردآوری کرد و ترجمۀ آزادی از آثار شیلر، [[مولیر]]، [[ایبسن، هنریک (۱۸۲۸ـ۱۹۰۶)|ایبسن]] و دیگران ارائه داد. </p> | ||
<p>عمدۀ شهرت جمالزاده به‌‌سبب داستان‌های اوست. با انتشار ''یکی بود، یکی نبود'' بهعنوان یکی از آغازگران واقع‌گرایی در داستان‌نویسی معاصر شناخته شد. در داستان‌های این کتاب، زندگی ایرانیان در دورۀ مشروطه را به‌‌شکلی انتقادی و با نثری طنزآمیز و آکنده از ضرب‌المثل‌ها و اصطلاحات عامیانه توصیف کرده است. با این‌که بیشتر عمر خود را در اروپا زیست و سفرهای کوتاهی به ایران داشت، اما همواره از خاطرات دورۀ گذران در اصفهان نوشت، اخلاقیات ناپسند ایرانیان را نکوهش کرد و در جهت ترویج مدارا و تساهل کوشید. او در تمامی آثارش به درون‌مایۀ ناکامی تأثرآورِ انسانی پاکدل در مصاف با تعصب و سنت در شکلی یکسان می‌پردازد. </p> | <p>عمدۀ شهرت جمالزاده به‌‌سبب داستان‌های اوست. با انتشار ''یکی بود، یکی نبود'' بهعنوان یکی از آغازگران واقع‌گرایی در داستان‌نویسی معاصر شناخته شد. در داستان‌های این کتاب، زندگی ایرانیان در دورۀ مشروطه را به‌‌شکلی انتقادی و با نثری طنزآمیز و آکنده از ضرب‌المثل‌ها و اصطلاحات عامیانه توصیف کرده است. با این‌که بیشتر عمر خود را در اروپا زیست و سفرهای کوتاهی به ایران داشت، اما همواره از خاطرات دورۀ گذران در اصفهان نوشت، اخلاقیات ناپسند ایرانیان را نکوهش کرد و در جهت ترویج مدارا و تساهل کوشید. او در تمامی آثارش به درون‌مایۀ ناکامی تأثرآورِ انسانی پاکدل در مصاف با تعصب و سنت در شکلی یکسان می‌پردازد. </p> | ||