مخملباف، محسن (تهران ۱۳۳۶)
محسن مخملباف (تهران 8 خرداد ۱۳۳۶ش- )
| حسن مخملباف | |
|---|---|
| زادروز |
تهران 8 خرداد ۱۳۳۶ش |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | فیلم‌نامه‌نویس و کارگردان |
| آثار | توبۀ نصوح (۱۳۶۱)، دو چشم بی‌سو (۱۳۶۲)، استعاذه (۱۳۶۳)، بایکوت (۱۳۶۴)، عروسی خوبان (۱۳۶۷)؛ دورۀ سوم شامل نوبت عاشقی (۱۳۶۹)، شب‌های زاینده‌رود (۱۳۶۹)، ناصرالدین‌شاه، آکتور سینما (۱۳۷۰) |
| گروه مقاله | سینما |
| جوایز و افتخارات |
بهترین کارگردانی، بهترین فیلم‌نامه و بهترین طراحی صحنه از هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر (13678) برای بای‌سیکل‌ران سیمرغ بلورین بهترین تدوین از دهمین دوره جشنواره فیلم فجر (1370) برای ناصرالدین‌شاه آکتور سینما |
(نام اصلی: محسن استادعلی مخملباف) فیلم‌نامه‌نویس و کارگردان سینمای ایران. فعالیت خود را در سینما با نوشتن فیلم‌نامۀ توجیه (۱۳۶۰، منوچهر حقانی‌پرست) آغاز کرد. کارنامۀ فیلم‌سازی‌اش به چهار دوره تقسیم می‌شود؛ دورۀ اول شامل توبۀ نصوح (۱۳۶۱)، دو چشم بی‌سو (۱۳۶۲)، استعاذه (۱۳۶۳)، و بایکوت (۱۳۶۴)؛ دورۀ دوم شامل دستفروش (۱۳۶۵)، بای‌سیکل‌ران (۱۳۶۷)، عروسی خوبان (۱۳۶۷)؛ دورۀ سوم شامل نوبت عاشقی (۱۳۶۹)، شب‌های زاینده‌رود (۱۳۶۹)، ناصرالدین‌شاه، آکتور سینما (۱۳۷۰)، هنرپیشه (۱۳۷۱)، سلام سینما (۱۳۷۳)، نون و گلدون (۱۳۷۴) و دورۀ چهارم شامل گبه (۱۳۷۵)، سکوت (۱۳۷۷)، تست دموکراسی (۱۳۷۸)، سفر قندهار (۱۳۷۹)، و الفبای افغان (۱۳۸۰). بیشترین کارش در دورۀ اول دربارۀ مسائل سیاسی، مسلکی، و موضوع مرگ و زندگی است، بی‌آن‌که به مدیوم سینما اعتنایی کند؛ در فیلم‌های دورۀ دوم، حاشیه و بستر اجتماعی و فلسفی فیلم نسبت به آدم‌های اصلی برای او اهمیت بیشتری داشته است؛ در دورۀ سوم، در روایت داستان و شخصیت‌پردازی پیرو همان اصلی است که از آن به نسبیت، در‌برابر جزمیت، تعبیر می‌کند؛ در دورۀ چهارم به سینمای ناب و شاعرانه گرایش پیدا می‌کند. مخملباف در خانواده‌ای مذهبی به‌دنیا آمد و در ۱۷سالگی در درگیری نافرجامی برای خلع سلاح یک پاسبان به زندان افتاد. در اوج انقلاب آزاد شد و به نویسندگی برای رادیو پرداخت. بعد به فعالیت در حوزۀ اندیشه و هنر اسلامی رو آورد که تا ساخت فیلم دستفروش ادامه داشت و کار جدی او از این زمان آغاز شد. آن‌چه در او نظرگیر است، طبع‌آزمایی و تجربه‌گرایی اوست، که باعث شده فیلم‌هایش در جشنواره‌های داخلی و خارجی جوایز متعددی کسب کنند. مخملباف از سال 1384 ایران را ترک کرده و هم‌اکنون در فرانسه زندگی می‌کند. در انتهای این مقاله فهرستی از فیلم‌های سینمایی او را پیش از مهاجرتش از ایران ارائه می‌کنیم.
برخی از جوایز و افتخارات
جوایز بهترین کارگردانی، بهترین فیلم‌نامه و بهترین طراحی صحنه از هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر (13678) برای بای‌سیکل‌ران؛ سیمرغ بلورین بهترین تدوین از دهمین دوره جشنواره فیلم فجر (1370) برای ناصرالدین‌شاه آکتور سینما؛ جایزۀ بهترین فیلم انجمن منتقدین بین‌المللی فیپرشی از جشنواره فیلم کارلووی واری (۱۹۹۲) برای ناصرالدین شاه آکتور سینما؛ جایزۀ ویژۀ هیات داوران جشنوارۀ فیلم لوکارنو (۱۹۹۶) برای نون و گلدون؛ جایزۀ بزرگ کلیساهای جهانی از جشنواره فیلم کن (۲۰۰۱) برای سفر قندهار
فهرست فیلم‌های سینمایی
- توبه نصوح (۱۳۶۱)
- دو چشم بی‌سو (۱۳۶۲)
- استعاذه (۱۳۶۲)
- بايكوت (۱۳۶۴)
- بایسيكل‌ران (۱۳۶۴)
- دستفروش (۱۳۶۵)
- عروسی خوبان (۱۳۶۷)
- نوبت عاشقی (۱۳۶۹)
- شب‌های زاينده‌رود (۱۳۶۹)
- ناصرالدين شاه آكتور سينما (۱۳۷۰)
- هنرپيشه (۱۳۷۱)
- سلام سينما (۱۳۷۳)
- نون و گلدون (۱۳۷۴)
- گبه (۱۳۷۴)
- مدرسه‌ای كه باد برد (۱۳۷۶)
- قصه‌های كيش (اپيزود سوم: در) (۱۳۷۷)
- سكوت (۱۳۷۷)
- داستانهای جزيره (اپيزود دوم: تست دموكراسی) (۱۳۷۷)
- سفر قندهار (۱۳۷۹)