آلیاتوری

آلِئاتوری (aleatory)
(از واژۀ لاتین آلئا به‌ معنای «تاس») در بعضی هنرها، استفاده از عناصر اتفاقی و پیش‌بینی‌نشده. اگرچه لئوناردو داوینچی نیز نگاه‌کردن به لکه‌های دیوارها را برای الهام‌گرفتن توصیه کرده بود، کسانی که عملاً از این روش سود جستند، هنرمندان پیشتاز قرن ۲۰ بودند. در هنر دادا، هانس آرپ با انداختن تکه‌های کوچک کاغذ بر روی کاغذی بزرگ‌تر، و چسباندن آن‌ها در نقاطی که فرود می‌آمدند، کلاژهایی پدید آورد. همکار آرپ، تریستان تسارا، جمله‌هایی از روزنامه‌ها می‌برید و در کلاهی می‌ریخت و سپس با سرهم‌کردن کلماتی که چشم‌بسته از کلاه بیرون می‌آورد، شعر می‌سرود. در موسیقی، جان کیج برجسته‌ترین نمایندۀ آلئاتوری بود، که عناصر کارش را با‌ استفاده از تاس یا رایانه انتخاب و تلفیق می‌کرد.
 

 

---