آناتولی
آناتولی (Anatolia)
(یا: آناطولی؛ آنادولو) شبه‌جزیره‌ای در غرب آسیا، منطبق با آسیای صغیر و بخش آسیایی جمهوری ترکیه. دریای سیاه در شمال، دریای مدیترانه در جنوب، دریای اژه در غرب، و تنگۀ داردانل و بوسفور در شمال غربی این شبه‌جزیره واقع است. در عصر مفرغ، حتّی‌ها دولت و فرهنگی در آن‌جا به وجود آوردند (۱۹۰ تا ۱۲۰۰پ‌م). در قرن ۱۲پ‌م مهاجمان فریگی تمدن حتی را از میان برداشتند و خود سلطنتی برپا کردند که در حدود ۷۰۰پ‌م با هجوم کیمریان منقرض شد. در قرن ۷پ‌م لیدیایی‌ها در سواحل اژه سلطنتی تأسیس کردند که در ۵۴۶پ‌م به دست کوروش هخامنشی برافتاد. در ۳۳۳پ‌م، اسکندر مقدونی بر آن‌جا مسلط شد. پس از او سلوکیان سوریه بر آسیای صغیر حکم راندند. سپس نوبت به امپراتوری روم رسید. آناتولی در قرن ۴م بخشی از روم شرقی شد. مسلمانان نیز چندبار به آناتولی حمله و قسمت‌هایی از آن را اشغال کردند. در قرن ۱۱م، سلجوقیان بر آن‌جا مسلط شدند و در قرن‌های ۱۴ و ۱۵ عثمانیان سیطرۀ خویش را گستردند. سرزمین آناتولی اکنون در قلمرو جمهوری ترکیه است.