ابن فارض، عمر بن علی (قاهره ۵۷۶ـ۶۳۲ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
باب دیلن
Bob Dylan
زادروز 1941م
ملیت امریکایی
شغل و تخصص اصلی خواننده و ترانه‌سرا
گروه مقاله موسیقی
جوایز و افتخارات اسکار بهترین آواز اریژینال (2001)

ابن فارِض، عمر بن علی (قاهره ۵۷۶ـ۶۳۲ق)
(نام کامل: ابوحفص‌ (ابوالقاسم‌) شرف‌الدین‌ عمر بن‌ علی‌ بن مرشد بن‌ علی، مشهور به ابن فارض) عارف و بزرگ‌ترین شاعر شعر عرفانی عرب. تبارش به قبیلۀ بنی‌سعد می‌رسد. در فروع شافعی بود و بهره‌ای از عمر را در کار تحصیل حدیث صرف کرد. از آغاز ورود او به جرگۀ تصوف اطلاعی در ‌دست نیست. همین‌قدر معلوم است که نخستین شیخ او عارفی گمنام بود و او را به تشرّف مکه دعوت کرد. ابن فارض نیز پانزده سالی در نواحی اطراف مکه به ریاضت پرداخت. سپس به قاهره بازگشت و در مسجد جامع‌الازهر ساکن شد و در آن‌جا به ایراد چند خطابه پرداخت. در دامنۀ کوهی در کنار قاهره به‌خاک سپرده شد. بی‌تردید ابن فارض از چهره‌های برجستۀ عرفان ذوقی اسلامی است و در این ‌جهت، تنها عارفی است که به حوزۀ تأثیر ابن عربی نزدیک می‌شود. میراث مکتوب او، دیوان کوچکی است با شماری محدود از قصیده، غزل و دوبیتی. تائیۀ کبرای او که آن‌ را به اشارۀ پیامبر اکرم (ص) در خواب، نظم‌السلوک خواند، مهم‌ترین و متداول‌ترین قصیدۀ صوفیانه در حوزۀ زبان عربی است و کسانی همچون شیخ حسن بورینی و عبدالغنی نابلسی بر آن شرح و تفسیر نوشته‌اند. چهرۀ او در عرفان غرب اسلامی، به همراه ابن عربی به عنوان یکی از دو چهرۀ برجستۀ اصلی، همچنان پابرجاست.